Upload acuerdo_nacional_2014.txt

acuerdo_nacional_2014.txt

@@ -0,0 +1,1613 @@
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+© Perú Suyupa Hatun Rimanakuynin, Acuerdo Nacional nisqa
+Depósito legal: 1501012004-3256
+Ministro de Educación:
+Javier Sota Nadal
+Viceministro de Gestión Pedagógica:
+Idel Vexler Talledo
+Director Nacional de Educación Bilingüe Intercultural:
+Modesto Gálvez Ríos
+Runa simiman tikraqkuna:
+Dirección Nacional de Educación Bilingüe Intercultural nisqa
+Tiqraqkuna:
+Oscar Chávez Gonzales
+Martín Castillo Collado
+Melquiades Quintasi Mamani
+Secretaría Técnica del Acuerdo Nacional
+Av. 28 de Julio 878, Miraflores
+Tel. 447 0489
+[email protected]
+[email protected]
+http:// www.acuerdonacional.gob.pe
+Auspicio:
+Programa de las Naciones Unidas para el Desarrollo
+Diseño y diagramación original: Lilian Carranza
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Perú Suyupa Hatun Rimanakuynin,
+Acuerdo Nacional nisqa
+...Kuskalla kawsay wiñarichinapaq
+
+Perú Suyu Rimanakuyninqa wiraqucha
+Alejandro Toledo Manrique, Presidente
+Constitucional nisqa minkakusqanwanmi
+Qillqarikusqa 22 anta sitwa killapi, 2002 watapi.
+
+!
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+"
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+“Kay sumaq puqusqa ruruta kunan punchaw Peru suyuman haywarisqaykichikmi llapallanchik hatun
+munarisqanchikta rikurichiwanchik.
+Chay Acuerdo Nacional nisqapa chayarisqanchikkunaman hapipakusun chayqa kay kawsakusqanchik
+pachatam tikrarichwan; chay tikrakuywanqa wiñaypaq wiñaypaqmi sumaq rimarikuy kawsakuyta
+ñuqanchikpura kamarisun, ichaqa huk niraq rimayninchikkunatapas huk partido político nisqa
+kasqanchikkunatapas mana chinkachispa. Chaymi chay Democracia nisqaqa”.
+
+Dr. Alejandro Toledo Manrique
+Perú Suyupa Chiqan Umalliqnin
+Acuerdo Nacional nisqapa qillqakusqan punchaw rimarisqan
+Anta sitwa killapi 22 punchawninpi 2002 watapi
+
+#
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+$
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Kaypi kaqkuna
+
+Llapallan llamkaqkuna
+Comités nisqakuna
+Perú Suyupa Hatun Rimanakuynin
+Estado nisqapa Políticas nisqakuna
+Democracia nisqamanta, derechos ukupi kawsanamanta
+Llapa runa allin kikinchasqa allin kawsaypi ima tiyanankumanta
+Perú suyu huk suyukunamanta allin atipasqa kananmanta
+Allin ruraq, chuya ruraq, ukunpi allin rakisqa Estado nisqamanta
+Anexo nisqankuna
+Qispichinapaq Rimanakuyniyku
+
+%
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+&
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Foro del Acuerdo Nacional nisqa wasipa umalliqninkuna
+5 Pawqar waray killamanta – 22 Anta sitwa killakama 2002 watapi
+Llamkaq organizacionkuna
+
+Umalliqninkuna
+
+Presidente de la República
+
+Dr. Alejandro Toledo Manrique
+
+Gobierno
+
+Roberto Dañino Zapata
+Presidente del Consejo de Ministros
+
+Acción Popular
+
+Valentín Paniagua Corazao
+Víctor Andrés García Belaunde
+Luis Enrique Gálvez de la Puente
+
+Concilio Nacional Evangélico del Perú
+
+Darío López Rodríguez
+Víctor Arroyo Cuyubamba
+
+Confederación General de Trabajadores del Perú
+
+Mario Huamán Rivera
+Juan José Gorritti Valle
+Eduardo Castillo Sánchez
+
+Confederación Nacional de Instituciones
+Empresariales Privadas
+
+Julio Favre Carranza
+Leopoldo Scheelje Martin
+
+Conferencia Episcopal Peruana
+
+Mons. Luis Bambarén Gastelumendi, S. J.
+Gustavo Noriega Zegarra
+Laura Vargas Valcárcel
+
+Coordinadora Nacional de Frentes Regionales
+
+Washington Román Rojas
+Luis Saraya
+
+Frente Independiente Moralizador
+
+Fernando Olivera Vega
+Luis Iberico Núñez
+Fausto Alvarado Dodero
+
+Mesa de Concertación para la Lucha contra
+la Pobreza
+
+Rvdo. Padre Gastón Garatea Yori
+Javier Iguiñiz Echeverría
+Federico Arnillas Lafert
+
+Partido Aprista Peruano
+
+Alan García Pérez
+Jorge del Castillo Gálvez
+Mercedes Cabanillas Bustamante
+
+Partido Perú Posible
+
+Luis Solari de la Fuente
+Jesús Alvarado Hidalgo
+Alberto Cruz Loyola
+
+Sociedad Nacional de Industrias
+
+Manuel Yzaga Salazar
+José Silva Pellegrin
+
+Somos Perú
+
+Alberto Andrade Carmona
+Ernesto Blume Fortini
+Ricardo de la Flor Bedoya
+
+Unidad Nacional
+
+Lourdes Flores Nano
+Antero Flores – Aráoz Esparza
+Drago Kisic Wagner
+
+Unión por el Perú
+
+Aldo Estrada Choque
+Ernesto Velit Granda
+
+Secretaría Técnica del Acuerdo Nacional
+
+Rafael Roncagliolo Orbegoso
+Pepi Patrón Costa
+Federico Velarde Valdivia
+José Daniel Amado Vargas
+Alberto Adrianzén Merino
+Juan De la Puente Mejía
+'
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Foro del Acuerdo Nacional nisqapa Hatun Huñunakuynin
+Llamkaq organizacionkuna
+
+
+
+Umalliqninkuna
+
+Presidente de la República
+
+Dr. Alejandro Toledo Manrique
+
+Gobierno
+
+Carlos Ferrero Costa
+Presidente del Consejo de Ministros
+
+Acción Popular
+
+Valentín Paniagua Corazao
+Víctor Andrés García Belaunde
+Luis Enrique Gálvez de la Puente
+
+Concilio Nacional Evangélico del Perú
+
+Carlos Jara Depaz
+Víctor Arroyo Cuyubamba
+
+Confederación General de Trabajadores del Perú
+
+Mario Huamán Rivera
+Juan José Gorritti Valle
+Eduardo Castillo Sánchez
+
+Confederación Nacional de Instituciones
+Empresariales Privadas
+
+Leopoldo Scheelje Martin
+Jaime Cáceres Sayán
+
+Conferencia Episcopal Peruana
+
+Mons. Hugo Garaycoa Hawkins
+Mons. Miguel Cabrejos Vidarte
+Gonzalo Flores Santana
+
+Coordinadora Nacional de Frentes Regionales
+
+Américo Menéndez
+Washington Román Rojas
+Jesús Manya Salas
+
+Frente Independiente Moralizador
+
+Fernando Olivera Vega
+Luis Iberico Núñez
+Fausto Alvarado Dodero
+
+Mesa de Concertación para la Lucha
+contra la Pobreza
+
+Rvdo. Padre Gastón Garatea Yori
+Javier Iguiñiz Echeverría
+Federico Arnillas Lafert
+
+Partido Aprista Peruano
+
+Alan García Pérez
+Jorge del Castillo Gálvez
+Mercedes Cabanillas Bustamante
+
+Partido Perú Posible
+
+Luis Solari de la Fuente
+Gloria Helfer Palacios
+Marcial Ayaipoma Alvarado
+
+Sociedad Nacional de Industrias
+
+Roberto Nesta Brero
+David Lemor Bezdin
+
+Somos Perú
+
+Alberto Andrade Carmona
+Fernando Andrade Carmona
+Ernesto Blume Fortini
+
+Unidad Nacional
+
+Lourdes Flores Nano
+Antero Flores – Aráoz Esparza
+Drago Kisic Wagner
+
+Unión por el Perú
+
+Aldo Estrada Choque
+Ernesto Velit Granda
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Ruraq huñukuna
+
+Ruraq kamachiqkuna
+Huk partido político nisqa
+Huk llaqtamanta organización nisqa
+Huk Ministro de Estado nisqa
+Huk Comité Consultivo nisqa
+Hatun kamachikuypi Comité Técnico nisqa
+Augusto Ramírez Ocampo
+Eduardo Stein Barilla
+Diego Achard
+Juan De la Puente Mejía
+Rvdo. Padre Juan Julio Wicht Rossel, S. J.
+Comité Consultivo nisqa
+Diego Achard
+Rodrigo Carazo Odio
+Luis Lauredo
+Augusto Ramírez Ocampo
+Eduardo Stein Barilla
+Fernando Cabieses Molina
+Max Hernández Camarero
+Rvdo. Padre Juan Julio Wicht Rossel, S. J.
+Monseñor Luis Bambarén Gastelumendi, S. J.
+Comité Ministerial nisqa
+Ministro de Defensa
+Ministro de Educación
+Ministro de Salud
+Ministro de Trabajo y Promoción del Empleo
+Ministra de la Mujer y Desarrollo Social
+Secretario Técnico nisqa
+Rafael Roncagliolo Orbegoso
+
+
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+PERÚ SUYUPA HATUN RIMANAKUYNIN
+ACUERDO NACIONAL NISQA
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Perú Suyupi runakuna allin kawsayman aypanankupaq, yanapanakuspa purinankupaq, llapa organizaciones
+políticas nisqakuna, llaqta ukupi huk organizacionkunapas, rurayniykuta chiqapta qawarispa Gobiernowan
+kuska Políticas de Estado nisqata rimanakuspa kamachinakuyku. Chaykunam Acuerdo Nacional nisqa
+sutinchasqa. Chay kamachiykunatam kunan punchawmantapacha rurakunanpaq rimariyku.
+Tawa ruraykuna aypanapaqmi kay kamachikuykunataqa churayku:
+•
+•
+•
+•
+
+Democracia nisqamanta, derechos ukupi kawsanamanta
+Llapa runa allin kikinchasqa allin kawsaypi ima tiyanankumanta
+Perú suyu huk suyukunamanta allin atipasqa kananmanta
+Allin ruraq, chuya ruraq, ukunpi allin rakisqa Estado nisqamanta
+
+1. Democracia nisqamanta, derechos ukupi kawsanamanta
+Democracia nisqapi, Derechukuna qawasqa ukupi tiyayqa justicia nisqa aypanapaqmi, runakunapa kaqninkuna
+allin waqaychasqa kananpaqmi, chaywanmi Perú suyunchikta allin kawsaymanpas, hawka kawsaymanpas
+puririchisunchik. Chaypaqmi kay ruraykuna kanqa:
+1.1. Constitución nisqa ukupi kaq derechokunam aswan allin qawasqa kanqa, chuya qispisqataq
+kamachikuqkunapaq akllanakuypas kanqa; hinallataqmi allin takyasqa ukupi kamachikuq hatun wasikuna
+purinqa, equilibrio de poderes nisqa ukupi Constitución kamachikusqanmanhina rurakunqa.
+1.2. Llapan Perú suyu ukupim partidos políticos nisqa allin qispisqa puriykachananpaq kanqa, pisi runalla
+akllasqakunapas allin qawarisqallataq kanqa.
+1.3. Perú suyutaqa chullallatahina hatarichina kanqa, tiqsi muyupi suyukunawan kuska qipa pachaman
+puririchkapta, ñawpa qapaq yachayninchikkunata, tukuy niraq llaqtanchikkunata, kawsayninchikkunata,
+rimayninchikkunata ima chanincharispa.
+1.4. Runakunaqa ñankunapipas kallikunapipas maypipas allin qawasqa kanqa, mana manchakuspa puriytapas
+atinqa. Hukniraqña kaspapas hawka kawsayta mana waqllichirispa, justiciatapas, runakunapa
+rurayninkunatapas, kaqninkunatapas, Estadopa kaqninkunatapas allinta qawarispa purina kanqa.
+1.5. Rimanakuytapas allinta takyachisun, sapinchasun, tupasqa mana tupasqa rimaykunata chanincharispa.
+Chaypaqqa ayllu ukupi, llaqta ukupi llapanku runa rimarinankupaqmi allinta kamachiykunata sapincharina
+kanqa. Chayqa kanqa llapallanchik chay kamachinakuykunapi participanapaq.
+1.6. Runakunapa kaqninkuna, derechonkuna allin manchasqa, allin qawasqa kananpaqmi llamkarinanchik.
+Chayhinamanqa Perú suyunchikpas Derecho Internacional nisqaman Derechos Humanos, Carta de
+las Naciones Unidas nisqamanpas, hinallataq Sistema Interamericano nisqakunaman allinta hapipakunan.
+1.7. Perú Suyu ukupas nación nisqahinapas allin qawarisqa kananpaq, allpanpas allin takyasqa kananpaq;
+mana piwanpas allquchasqa kanapaq ima chay kamachiyninkunata qawarinanchikpuni.
+!
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+2.
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Llapa runa allin kikinchasqa allin kawsaypi ima tiyanankumanta
+
+Estadoqa lliw rurayninkunata llamkarinan runankuna huntasqa wiñayniyuqpas kawsayniyuqpas kanankupaq,
+wakchakayninpas chinkananpaq, llapallan runa mana qipanchasqa imapipas kanankupaq llamkarinan.
+Chaypaqmi kaykuna rurakunqa:
+2.1. Derechos Humanos nisqata qawarispam tukuy kamachikuykuna lluqsimunqa chaywanmi llamkaykuna
+kanqa, allin kawsay yachaypas, política nisqa ruraypas chuyancharikunqa; ichaqa mana pitapas sarunchaspa,
+qipanchaspa.
+2.2. Llamkaykuna mastarikunanpaqmi aswan qullqi empresakunapaq yaparikunqa. Chaywanmi
+empresakunapas qullqita astawan wacharichinqa, chayqa llapa runapaq allin llamkay tarinankupaq ima
+kanqa.
+2.3. Yachay wasikunapi hunta yachaqaymi llamkaypaqpas sumaq kawsaypaqpas llapa runapaq kallpacharikunqa.
+Chay yachaqaykunaqa mana ima paganapaqmi tukuy runapa yachay wasinpi aparikunqa. Chaywanmi
+educación públicapas privadapas llaqtamantapas campomantapas kikincharikunqa. Hinaqa yachay
+wasikunapas chaninchasqam kanqa, yachachiqkunapa llamkayninpas chanincharisqa kanqa. Hinallataqmi
+kay Sector Educación nisqapaqpas aswan qullqi 6% nisqakama ayparinqa.
+2.4. Tukuy runa mana unqusqa kawsakunanpaq mana imata quspa kallpacharikullanqataq. Chaypaqqa chay
+hampina wasikunapas hampiqkunapas llamkachkallanqam. Chaymantapas tukuy machu payakunapas
+llamkanankunata saqispaqa sapa killa qullqichata chaskikuspa samamuytam atinqaku.
+2.5. Chaymantapas ñawpaqman qawarispalla puririnapaqmi allin kamachikunata kallpacharikunqa. Tukuy
+runa masi kuchkalla puririchinapaq sumaq pachallapi kawsakuspa.
+2.6. Sapa wasi ayllupaqpas sumaq wasitan ayparichisunchik. Chay wasiqa ancha sumaq tiyarikunapaqpas
+kawsakunapaqpas kanan.
+2.7. Runakunaqa pukllaykunapi atipanakuspa iman kurkunta sumaqta kallpacharinqa. Allin kallpayuqpas
+rikuyniyuqpas ancha aswantan llamkarinqa.
+
+3.
+
+Perú suyu huk suyukunamanta allin atipasqa kananmanta
+
+Estado peruano nisqaqa sumaq kawsaytapas allin kawsaytapas paqaririchinanpaqqa economía social de
+mercado nisqatan kamarichinqa. Chaypaqqa paymi empresa nisqa llamkaykunata qallarichinqapas,
+qawarinqapas, yanaparinqapas. Chay rimay ukupiqa kaykunatam rurarisun:
+3.1. Chay uña empresatapas taksa empresatapas yanaparinqan aswanta paykuna pura riqsichikuspa
+atipanakunankupaq. Chaymantapas kay Perú suyu runapas hawa runapas empresa nisqata kamarinankuta
+kallpacharikullanqataq. Chay empresakunapa puturisqankunapas kay suyunchikpipas hawa suyukunapipas
+qaturikunantam maskakunqa.
+3.2. Ima ruranapaqpas llapallanchik rimarinanchiktam kallpacharisunchik. Chay rimariykunaqa sectorialpas
+regionalpas nisqa kamachikunapim paqaririnan. Hinaqa llamkaypas, yachaq runapas, qullqipas,
+"
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+rurasqanchik mikuypas hawa suyukunaman apariypas kallpacharikunqam. Chaypaqqa sumaqmi Perú
+suyunchikpa qullqi apaykachananpas kamachiyninkunapas puririnan. Chayraykum chay base tributaria
+nisqa 18% PBI nisqamanta huñuriyman kicharikunan.
+3.3. Chay qullqiyuq runakuna qullqinta churarispa llamkariynintapas kallpacharikunqam. Paykunaqa empresa
+nisqakunatam kamarispa qawarinqakupas puririchinqakupas. Hinallataqmi chay Estadopa
+rurarisqamkunatapas yanaparillanqataqmi lliw sectores nisqakuna qullqita wacharichinankupaq.
+3.4. Estadopapas qullqiyuq runapapas rurarisqankunata atipayninkunata imaqa kallpacharinam kanqa.
+Chaytaqa rurarina kanqa musuq puririyta kamarispa, watuparikuspa, hawa suyumanta ancha
+yachaykunata aparimuspa ima.
+3.5. Tukuy kaypi puqurichisqanchiktam hawa suyukunamankama aparina kanqa. Chaytaqa Estadopas qullqiyuq
+empresakunapas rimarinakuspam ruranan. Chaywanqa hawaman tukuy ima apasqanchikkunapas
+wiñarinqam may mercado nisqakunaman yaykurinapaq.
+
+4. Allin ruraq, chuya ruraq, ukunpi allin rakisqa estado nisqamanta
+Allin llamkaq, utqaylla imatapas ruraq, chuya chuya Estado kanantam munayku, suyunkuna, llaqtankuna
+tiyaq runakunarayku, imapas rurayniyuq, derechosniyuq kasqankurayku. Chay kananpaqqa kay llamkaykunatam
+rurarinanchik:
+4.1. Perú llaqtapi, suyunkunapipas, llaqtankunapipas, ayllunkunapipas imapipas allin llamkaq, chuya chuya
+llamkaq musuq Estadotam hatarichisun. Chaywan runa masinchik mañakusqanmanhina imapas
+rurananpaq, paykunata uyarispa, organizacionkunata chaninchaspa.
+4.2. Chuya chuyata imatapas llamkanapaq, qullqi hapisqamantapas riqsisqa kananpaq huk kamachinakuyta
+lluqsirichinanchik. Chaymi llaqtapas qawarispa qatipanman, Estado uku llamkaypi mana suwakuy
+kananpaq.
+4.3. Estado ukupi llamkaq wasikunata musuqyachispa, llamkaqkunata aswanta yacharichispa, allinninta
+aswan chanincharispa imam Estadoqa allin rurayninkunata qispichinqa.
+4.4. Perú ukupi Suyukuna, llaqtakuna kikillankumanta imatapas llamkanankupaq, kamachikuykunapas
+pisimanta pisi suyukunallapiña kamarikunqa, Estadopa qullqinpas suyukunallamanñapas llaqta
+umalliqkunallamanñapas ripunqa. Ichaqa Estado nisqaqa manam patmikunqachu aswanpas huñusqalla
+regionkunawan llaqtakunawan ima puririnqa.
+4.5. Llapa Perú suyu allpanchikmi sumaqta puriripunam chay Estadopa qullqinwanpas runakunapa
+qullqinwanpas aparikunanpaq. Chaypaqqa tukuy Estadopa qullqinkunapas sumaqta wacharinan equilibrio
+fiscal nisqapas allinta kallpacharikunan.
+Tukuykunapaqqa llapallanmi kay 30 políticas de Estado del Acuerdo Nacional nisqata allinta qawarinapaq
+rimarinakuyku. Chaypaqqa huñunakuykuna kanallanpunim nacionalpas regionalpas, hinallataqmi umalliqninpas
+Secretaría Técnica nisqa payllamanta puririnanpas qawarinanpas. Chay puririsqamkunaqa tukuy Perú suyupi
+runa masinchikpa riqsiyninmi kanan.
+#
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Chay hinamanqa kay Acuerdo Nacional nisqaqa kallparichinapaqqa maywanpas huñunarikunallanmi
+kicharillasqataqmi huk organizacionespas fuerzas políticas nisqapas yaykurimunanpaq. Hinaqa kaykunataqa
+kunanmantapacha 28 anta sitwa killakama 2021 watakama qawariytapas puririchiytapas atipanayku.
+Lima llaqtapi, Perú suyumanta umalliq wiraqucha Alejandro Toledo Manrique kachkaspa, 22 punchaw anta
+sitwa killamanta 2002 watamanta qillqarisqa kasqa.
+
+Alejandro Toledo Manrique
+Presidente de la República
+Roberto Dañino Zapata
+Presidente del Consejo de Ministros
+Alan García Pérez
+Partido Aprista Peruano
+Valentín Paniagua Corazao
+Acción Popular
+Luis Solari de la Fuente
+Partido Perú Posible
+Lourdes Flores Nano
+Unidad Nacional
+Fernando Olivera Vega
+Frente Independiente Moralizador
+Alberto Andrade Carmona
+Somos Perú
+Aldo Estrada Choque
+Unión por el Perú
+Mons. Luis Bambarén Gastelumendi, S. J.
+Conferencia Episcopal Peruana
+Darío López Rodríguez
+Concilio Nacional Evangélico del Perú
+Julio Favre Carranza
+Confederación Nacional de Instituciones Empresariales Privadas
+Juan José Gorritti Valle
+Confederación General de Trabajadores del Perú
+$
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Chikan rimayllapi qillqa
+
+Manuel Yzaga Salazar
+Sociedad Nacional de Industrias
+Rvdo. Padre Gastón Garatea Yori
+Mesa de Concertación para la Lucha contra la Pobreza
+Washington Román Rojas
+Coordinadora Nacional de Frentes Regionales
+
+%
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+&
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+'
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Democracia nisqamanta, derechos ukupi kawsanamanta
+Huk ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Democracia nisqapas, derechosninchikkunapas allin kallpachasqa kananpaq
+Iskay ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Allin democraciapi kawsanapaq partido politicokuna kallpanchasqa kananpaq
+Kimsa ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Perú suyupi kikinchik kasqanchikmanta allin takyachinapaq
+Tawa ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Rimanakuykunata kallpanchanapaq
+Pichqa ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Qipa pachata qawarispa allin yuyayllawan imatapas ruranapaq, Gobiernopas chuya
+chuya ruraywan allinta llamkananpaq
+Suqta ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Huk nacionkunawan allinllapi kawsanapaq, rimanakuspa chulla suyuhinalla ñawpaqman
+puririnapaq
+Qanchis ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Manaña maqanakuy kananpaq, Perú allin yupaychasqa kananpaq, mana manchakuypi
+kawsanapaq
+Pusaq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Perú ukupi sapa suyukuna, sapa llaqtakuna kikinkumanta ñawpaqman purinankupaq
+Isqun ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Perú suyupa allpanpas, runankunapas allin qawasqa kananpaq
+
+Llapa runa allin kikinchasqa allin kawsaypi ima tiyanankumanta
+Chunka ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Wakchakay pisiyachinapaq
+Chunka hukniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llapallan runakuna, piña mayña kaspapas maypipas allin rikusqa, allin chaskisqa
+kananpaq
+Chunka iskayniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llapallan runakuna mana qullqillawan allin yachayman aypanankupaq, kawsay
+yachaykunatawan chaninchanapaq
+
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Chunka kimsayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llapallan runakuna qalikaypi kananpaq, allin kawsaypi tiyananpaq
+Chunka tawayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Allin ruruq llamkayman runahina aypanapaq
+Chunka pichqayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Allin huntasqa mikuykuna kananpaq
+Chunka suqtayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Wasi ayllu kallpanchanapaq, warmakuna, irqikuna, wayna sipaskuna amachasqa,
+kallpanchasqa kanankupaq
+
+Perú suyu huk suyukunamanta allin atipasqa kananmanta
+Chunka qanchisniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llaqta qatu rantinakuypi qullqi takyachinapaq
+Chunka pusaqniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Qullqi ruranapa takyachiynin, ruruchiynin (mirachiynin) atipaynin maskanapaq
+Chunka isqunniyuq ñiqi Política de Estado nisqamanta
+Kawsasqanchik pachata allin qawarispa llamkaykunata ruranapaq
+Iskay chunka ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Chiqap yachaywan tecnología nisqawan yachaykunata ñawpaqman tanqanapaq
+Iskay chunka hukniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Runapa wasichakunanpaq, hatun llamkaykuna hatarichinapaq
+Iskay chunka iskayniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Hawa nacionkunawan yanapanakuspa rantinakuyninchikta mirachinapaq
+Iskay chunka kimsayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Ayllupi tiyaqkuna allpa ruruchiqkuna ñawpaqman puririnanpaq
+
+Allin ruraq, chuya ruraq, ukunpi allin rakisqa Estado
+nisqamanta
+Iskay chunka tawayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Estado chuya chuya allin llamkayta tarinanpaq
+
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Iskay chunka pichqayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Democracia ukupi yanapakunanpaq Fuerzas Armadas nisqata kallpanchanapaq
+Iskay chunka suqtayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Chuya chuyapi llamkay kananpaq, mana qilli ruraymanta qullqi hamunanpaq, llapallan
+runakuna impuesto qunanpaq
+Iskay chunka qanchisniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Droga nisqa chinkananpaq
+Iskay chunka pusaqniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Perumanta Hatun Kamachinanwan, Derechonchikta qawarispa purinapaq, justicia
+llapanman chayananpaq, Poder Judicial sapanmanta kikinchasqa kananpaq
+Iskay chunka isqunniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llapan runakuna imamantapas willasqa kananpaq, ima rimayninpas, qillqayninpas
+uyarisqa kananpaq
+Kimsa chunka ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Terrorismo nisqa chinkananpaq Perú Suyupi runa allin kawsarinankupaq
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+PERÚ SUYU KAMACHIKUQKUNAPA RIMANAKUSPA MUNAYNIN,
+POLÍTICA DE ESTADO NISQAKUNA
+
+Democracia nisqamanta, derechos ukupi kawsanamanta
+Huk ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Democracia nisqapas, derechosninchikkunapas allin kallpachasqa kananpaq
+Allin democracia nisqa kananpaq, llapa runakunapa derechosninkuna allin kallpachasqa kananpaqmi
+rimanakuyku. Chaymi kanqa takyasqa kawsaypi puririnapaq, kamachiqninchikkunapas chuya chuya
+akllanakuypi yaykuspa, paykunapura ayninakuspa, yanaparinakuspa ima pusawananchikpaq. Nillaykutaqmi,
+chaytaqa runakunapa umalliqninkunawan kuska kamachiptinkum hatarinqa. Chaymi llapallan runapa
+derechunkuna aswan kallpanchasqa, aswan sapinchasqa kanqa; llapallan runakuna huñurinakuspa, chulla
+runahinalla chay democracia nisqata wiñarichinqa, Estado nisqapa Hatun Kamachinanta qawarispa.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Perú suyupa Hatun Kamachinan amachasqa kanqa,
+kamachikusqanmanhina kawsanapaq, llapan suyukunawan, llaqtakunawan kuska Perú hatun suyuqa chulla
+sunqulla, chulla umalla kananpaq. (ch) Runakunapa yuyaymanayninkunata qawarispa chaninchanqa,
+organizacionninkunatapas kallpanchaspa qawarillanqataq; hinallataq runakuna mana sarunchasqa kanantapas
+qawanqa, imaraykuchus Estado nisqaqa runata ayllu ukupi, llaqta ukupi aswan chaninchasqanrayku. (h) Allin
+kawsaypi tiyanapaq, chuya akllanakuy ukupi tiyaspa yachakunapaq yanapanqa, hinallataq allin runahina,
+derechonchikkunatapas, rurayninchikkunatapas allinta ruraspa purinapaq yanapallawasuntaq. (i) Mana
+uyariy munaq runakunapaq, kamachiykunata mana kasukuspa puriq runakunapaqpas Estado
+wanachikuykunata hurqumullanqataq.
+
+Iskay ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Allin democraciapi kawsanapaq partido politicokuna kallpanchasqa kananpaq
+Ima ruraypas, ima llamkaypas llapan runakunawan kuska rimanakuspa rurasqa kananpaq rimanakuyku,
+chayqa Hatun Kamachinanmanhina apakunqa, llapan organizacionkuna, llaqtapi kaq institucionkunapas
+yanapakunanku; ichaqa partidos políticos nisqa aswantaqa yanapakunanku.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Derechos políticos nisqa yuyasqalla kananpaq, allin qawasqalla
+apakunanpaqmi kamachikuykunata churanqa. (ch) Partidos políticos nisqa ñawpaqman allin kallpanchasqa
+purinankupaq, mana chinkapunankupaq ima kamachikuykunata churallanqataq, chaymi allinllapi purinapaq,
+chuya chuyata qullqitapas aparinankupaq, rurayninkunatapas riqsichinankupaq yanapay kallanqataq. (h)
+Perú hatun suyupi, suyunkunapipas, llaqtankunapipas lliw kamachiqkunaqa chuya chuya akllakuypi yaykunqaku.
+(i) Chay akllanakuypiqa llapallan llaqta runakunam umalliqniyuq, kamachiqniyuq kananku, karupiña tiyaq
+runakunapas, campupiña, yunka suyupiña tiyaqkunapas umalliqniyuqmi kananku, manam pisi
+kasqankuraykuchu qunqasqa kananku. (k) Ima ruraypas, ima llamkaypas llapan runakunawan kuska
+rimanakuspa rurasqa kanqa, chayqa Hatun Kamachina nisqanmanhina apakunqa, llapan organizacionkuna,
+llaqtapi kaq institucionkunapas, Partidos Políticos nisqakunapas yanapakunanku.
+!
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Kimsa ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Perú suyupi kikinchik kasqanchikmanta allin takyachinapaq
+Peru suyu huk suyuhinalla kananpaq, sapanka ayllunkunawan, sapanka llaqtankunawan kuska
+kallpanchanapaqmi, rimanakuyku; nillaykutaqmi, chayqa rurakunqa ñawpa ayllukunapa yachayninkunata
+chanincharispa, kawsay rurayninkunata yuyaykuspa, llapa rimaynin simikunata riqsispa, qipa kawsayta
+qawarispa, tiqsi muyupa purisqanmanhina rurasqa kananpaq.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Perú ñawpa pacha kawsay yuyaykunata mana qunqanapaq,
+aswantaqa riqsispa kawsanapaq kamachikamunqa. (ch) Llapa runakuna yanapanakuspa hawkalla tiyanankupaq,
+sumaq qawanakuypi, huk niray usupi kawsaspapas, piña kaspapas pampachaykukuspa, mana awqanakuspa,
+Perú huk suyulla kanapaqmi kamachikuykuna kanqa. (h) Llapan runakuna qipa wiñaypi allin kawsayman
+chayanankupaq, sapanka runatapas, ayllupi kaqtapas allin puriyman churananpaq huk ruraykunata churanqa.
+
+Tawa ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Rimanakuykunata kallpanchanapaq
+Llapan organización política nisqakunawan, hinallataq llaqta ukupi mayqan organización kaqwanpas
+rimanaykukuspa imamanpas chayay kanantam munayku; sumaq qawanakuypi, huk yuyayllapi kawsaspapas,
+piña mayña kaspapas chaninchasqa kanapaq.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Imamanpas chayanapaq rimanakuykunata kallpanchanqa.
+(ch) Ima ruraypas, ima llamkaypas llapanchikpa rimayninchikwanmi atikunqa, chayhina ukupi kawsanapaqmi
+kallpanchakunqa, chaywanmi kamachiqkunapas, kamachiykuna ruraqkunapas allinta llamkayninkunata
+qispichinqaku. (h) Perú suyupi yuyaywan rimanakuspam, qipa pachapi ima ruraytapas llapanchikmanta
+qawarinapaq, huk kamachikuykunata churamunqa.
+
+Pichqa ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Qipa pachata qawarispa allin yuyayllawan imatapas ruranapaq, Gobiernopas chuya chuya ruraywan allinta
+llamkananpaq
+Estado nisqapa imaymana rurasqanta kallpachasaqku, allin yuyaypi, allin rimanakuypi llamkaykuna sayarinanpaq,
+imaymana allin kamachisqa kananpaq, maypipas allin kawsayta mirachinanpaq, Tiqsi muyupi suyukunata
+qawarispa kay Perú ukupi munasqa aypananpaq.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Huk kamachiylla llapan runapaq, llapan institucionkunapaqpas
+kananta munaspam sistema nacional de planeamiento nisqata paqarichinqa, chaywan maykama, haykapkama
+chay llamkaykuna rurakunanta qawarinapaq, chaypaqpas qatipaykunata churallanqataq. (ch) Gobierno
+allintapuni llamkananpaq, qallariyninpi imakunatachus llamkayta munaspa nirqa chaykuna huntachinapaqmi
+kamachikuyta churamunqa. Chay llamkaykuna qawarinapaqmi qatipaykuna rurakullanqataq. (h) Gobiernoqa
+sapa kutillan lliw llamkayninkunamanta willarikuyta atinan, mayqan llamkaykunas qispisqa, ima
+sasachakuykunas rikurin, chaykunamanta runakunaman riqsichinqa. (i) Gobiernopi llamkaq runakuna
+allintapuni rurayninkunata qispichinanpaq musuq yachaykunata qunqa, chaywan ima ruraykuna churakusqan
+aypasqa kananpaq.
+"
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Suqta ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Huk nacionkunawan allinllapi kawsanapaq, rimanakuspa chulla suyuhinalla ñawpaqman puririnapaq
+Huk nacionkunawan mana chiqninakuspa kawsanapaq, rimarinakuspa chulla suyuhinalla ñawpaqman
+puririnantam munayku; kaykuna kallpachakunanpaqmi, suyukuna asuykanakunqa, yanaparinakuspa,
+rantinakuspa ima kawsanqaku. Kaykunaqa kanqa hawa nacionkunawan, suyunchikwan ima huk llamkaylla
+ruranapaq.
+Perú suyuqa Derecho internacional nisqa ukupi kaspam tukuy kamachikusqanta kallpanchanqa, aswantaqa,
+Derechos Humanos, Carta de las Naciones Unidas, Sistema Interamericano nisqa hatun wasikuna
+kamachikuyninkuta yuyaspam kawsanqa.
+Perú suyutaqa kallpacharisun llapan nacionkunapa yuyarisqanmanhina, llapan organización política
+nisqakunawan, hinallataq llaqta ukupi mayqan organización kaqwanpas rimanaykukuspa, sumaq qawanakuypi,
+huk yuyayllapi kawsanapaq.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Llapan tiqsi muyuntinpi, América nisqapipas hawka kawsaypi
+tiyanapaq, takyasqa kamachinakuyman aypanapaq llamkarinqa, chayqa wakchakayta saqispa allin puririnanpaq
+kanqa. Kay qawariypim llapan América Latina nisqapi suyukunaqa kallpachakunqa manaña armamento
+rantinankupaq. (ch) Manam maqanakuypas, chiqninakuypas kanqachu, llapan runapa derechonkuna allin
+qawasqa kanqa, chaymi Democracia nisqapas puqurinqa, qullqirayku waqlliq runakunapas chinkarinqa,
+drogawan llamkaqkunapas, terrorismo nisqapas chinkallanqataq. (h) Kay América nisqa suyukunapas, Tiqsi
+muyupi suyukunapas hukllanakuspa llamkanankupaqmi kallpanchayta ruranqa, aswanmi, qayllanchikpi kawsaq
+nacionkunawan kuska allin kawsayta maskanqa, chaywan allin rimanakuyta llanllarichinapaq; kaykunawansi
+tariparisun llapanchikman imapas kaqlla tupawananchikpaq. Chay qawariypi maskarinqa llapanchikpa
+munayninchikkuna chullalla kananpaq. (i) Hawa nacionkunawan tupanasqa allpakunapi allin kawsayta
+sayarichinqa, hinallataq qayllanchikpi suyukunawan huñunakuyninta tanqarinqa. (k) Estado nisqapa allin ima
+munayninta, hinallataq wakin hawa suyukunawan allin kawsayta amachanqa, kallpacharinqa ima; hawa
+suyukunapipas peruano masinchik ayllukunatapas, empresa nisqakunatapas amachanqa, chaykunawanmi
+hawapi rantinanchikkunapas mastarikunqa, suyunchikpi llamkana kananpaqpas qullqi chayarimunqa. (l)
+Hawa suyukunaman ripuqkunapaqpas, chayamuqkunapaqpas llamkanata tarinankupaq yanapaykunata
+maskanqa. (ll) May Estado nisqapas yupaychasqa kananpaq, mana sarunchakuspa purinankupaq yanapayta
+churanqa.
+
+Qanchis ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Manaña maqanakuy kananpaq, Perú allin yupaychasqa kananpaq, mana manchakuypi kawsanapaq
+Allin chiqap puriypi kawsay kananpaqmi huk kamachikuy lluqsimunanpaq rimanakuyku, ruray atinanchiktapas
+sapakama ruraspa, Derechosninchikkunatapas mana sarunchaspa kawsanapaq.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Pichus qasi kawsayta waqllichinqapas, turyanqapas,
+chaykunapaqmi wanachiykuna kamachikamunqa; hawka purikunapaq, qispisqa purikunapaq, runapa
+kaqninkunata mana pipas hapinanpaq ima, kallanqataq kamachikuykuna. (ch) Perú suyupi tiyaq runakunapa
+derechonkunata kallpanchanapaq, Hatun Kamachinata, huk kamachikuykunatapas qawarispa tiyanapaqmi
+wakichinqa, chaykunawanmi hawka kawsayta runakunaqa tarinqa. (h) Llaqtapipas, ayllupipas, wasi ayllupipas
+#
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+manaña maqanakuy, awqanakuy kananpaqmi kamachikamunqa, chaywanmi warmikunata, warmakunata,
+machu payakunata imam aswantaqa kallpawan qawarinqa. (i) Maypichus aswan awqanakuy, chiqninakuy
+ima kan, chaypim kallpawan kamachikuy churakunqa. (k) Hawkalla kawsaypi tiyanapaqmi yachay wasikunapi
+yachaykuna churakunqa, chayqa llapan runakunapa Derechosninkuna amachaspa purinapaq, imamantapas
+pampacharikuspa allin justicia aypanapaq. (l) Llaqta runakuna hawka kawsaypi tiyanankupaq Estado
+nisqamanta qawaq institucionkuna allin kamachikuykuna aparikunqa. (ll) Policía nisqa ukupipas allin runakayta,
+llaqtanchik allin chaninchayta yachachikunqa, hinallataq yachayninta mastarinqa huk musuq yachaykunawan,
+chaymanhinataq pagonkutapas chaskinqaku. (m) Hatun llaqtakunapipas, huchuy llaqtachakunapipas hawkalla
+purikunapaq sistema nacional de seguridad ciudadana nisqata churachinqa, chaytas umallinqa alcaldekuna,
+Estado nisqapap llamkaq oficinakuna, llaqta runakunapa yanapayninwan.
+Pusaq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Perú ukupi sapa suyukuna, sapa llaqtakuna kikinkumanta ñawpaqman purinankupaq
+Perú ukupi sapa suyukuna, sapa llaqtakuna kikinkumanta allin kawsayninkuta purichinqaku, nispam
+rimanakuyku, chaypaqmi Gobierno centralmanta qullqitapas, tukuy ruraykunatapas, kamachikuykunatapas
+rakinqa. Chaywanqa manañam Limapi kaq kamachikuqkunallatachu qawasun. Gobierno centralwan,
+suyukunawan, llaqtakunawan kuska ima ruranapaqpas yanapanakuspa, ayninakuspa chay allin kawsaytaqa
+tanqasun. Chayhinallam llaqtanchikkunaqa kikinmanta allin kawsayman chayanqa.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Perú ukupi sapa suyukunapa, sapa llaqtakunapa allin llamkaynin
+ñawpaqman puririnanpaqmi qullqiwanpas, ima yanapaywanpas kallpachanqa. (ch) Llapan runakunawan
+rimanaykukuspa kamachikuykunapas, qullqi rakinakuypas, tukuy imapas rurakunqa. (h) Estado nisqapa
+qusqan yanapaykuna utqaylla, chuya chuyalla llapan runakunaman chayananpaqmi kamachikamunqa; hinallataq
+llapan llaqtakunapi tukuy obrakuna rurakunanpaq kallpanchanqa. (i) Gobierno centralwan, suyukunawan,
+llaqtakunawan llamkanankupi mana pantanakunankupaqmi kamachikamunqa. (k) Suyupura, llaqtapura
+atipanakuypi, llallinakuypihina llamkaspa allin kawsayta aypanankupaqmi huk kamachikuykunata
+lluqsichimullanqataq. (l) Tukuy llamkaykuna qispichinapaq, maymantapas qullqi tarinapaq huk kamachikuy
+kanqa; chaywanmi, qullqipas kuskanmanta sapa suyuman, sapa llaqtaman rakikunqa, hayka runankuna
+kasqanmanhina, allpanku kasqanmanhina. Chaykunaqa rurakunqa takyasqa ñanpi purinapaq, maychus qullqi
+kasqanmanhina. (ll) Institucionkuna, empresakuna, qullqita mañakunankupaqpas, gastanankupaqpas yanapayta
+chaskinqaku, chaywanmi suyukunapipas, llaqtakunapipas allinta ima llamkaytapas puturichinankupaq,
+llamllarichinankupaq ima, yanapakunqa. (m) Perú ukupi wakin suyukunata huñunaspa huk hatun rimanakuy
+suyukunaman tukuchinqa, hukllanasqaqa kuska allin kawsayta sayarichinankupaq. (n) Suyukuna ukupi
+alcaldiyakunata huñunaspa huk hatun rimanakuy wasiman tukuchinqa, hukllanasqaqa kuska allin kawsayta
+sayarichinankupaq. (ñ) Ima llamkaytapas ruranankupaq, qullqi churaq runakunapaqpas, institucionkunapaqpas
+punkukuna kicharikunqa, chaywanmi llaqtakunapi taksa empresapas, huchuy empresapas ñawpaqman
+puririnqa. (p) Maypipas runa masinchikta llakiy qatiptin yanapanapaq qullqi waqaychakunqa, ichaqa wakcha
+kasqankumanhina rakikunqa.
+Isqun ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Perú suyupa allpanpas, runankunapas allin qawasqa kananpaq
+Perú suyupa tukuy imaymana munasqan, llapan allpanpas, runankunapas allin qawasqa kananpaq, rimanakuyku.
+Chaypaqqa, llapallan runakuna, kamachiqkunapas yanapakunanku, militarkunam aswanqa qawayta atiwanchik,
+$
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+ichaqa mana Hatun Kamachinamanta lluqsispalla. Chaypaqmi, ima manchakuyña hawa llaqtamantapas,
+llaqta ukumantapas hamuptin, piña mayña allquchakuyta munawaptinchikpas amachasaqku; allin kawsayninchik
+waqllichiqkunata chinkachinapaq, hawkalla tiyanapaqpas llamkallasaqkutaq.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Imachus munasqanchik Perú suyu allin qispisqa kananpaq,
+allpanpas, runankunapas allin qawasqa kananpaq llapan runakuna minkapihina llamkanqaku. (ch) Per�� suyu
+allin qawasqa kananpaq, hawkalla tiyakunapaq, hinallataq mana ima maqanakuypas kananpaq militarkunata
+allin llamkayman churanqa. (h) Perú suyu allin qawasqa kananpaq, hawkalla tiyakunapaqpas llapallan yachay
+wasikunapi tukuy ima yachaykuna yachachikunqa. (i) Tiqsi muyu pachanpi Antártida sutiyuq suyu allin
+qawasqa kananpaq, pachamamata chanincharispa tiyanapaq, yunka suyutapas ñawpaqman puririchinapaqmi
+kamachikamunqa, chaykunawan Perú suyu hukllachasqa kanqa llaqta runapa yanapayninwan. (k) Perú suyu
+qawaq kamasqakunawan, huk nacionkuna rimanakuy qawaqwan kuska imapas ruranankupaqmi kamachikuy
+kanqa.
+
+Llapa runa allin kikinchasqa allin kawsaypi ima tiyanankumanta
+Chunka ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Wakchakay pisiyachinapaq
+Wakchakayta pisiyachinapaq, wakchakuna qullqisapakunamanta manaña karunchasqa kanankupaqmi,
+rimanakuyku; chayqa kanqa kamachikuykunapas, tukuy ruraypas, qullqipas munasqanmanhina,
+mañakusqankumanhina llapan runapaq rakikunanpaq. Chaymantapas, rimanakullaykutaq, manaña millay
+qawanakuypi warmi kasqanrayku, campupi paqarisqanrayku, machu paya kasqankurayku, mana ima ruray
+atisqankurayku qunqasqa kanankuta. Chayraykun, wakchakaypi tiyaqkunapaq, qunqasqa kaq runakunapaq
+aswan yanapayqa kanqa. Wawakunapas, wayna sipaskunapas, machu payakunapas, qarinkupa wikchusqan
+warmikunapas, imapis mana ruray atiqkunapas, wakchakunapas, qunqasqakunapas, tukuy paykuna allin
+qawasqa kanankupaq kamachikuykunata churachisaqku.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Llapa runapaq llamkay kananpaq, llaqta ukupi empresakuna
+ñawpaqman purinanpaq, yanapakuy kanqa. (ch) Llaqtakunapa allin llamkana rurayninta kallpachakunqa,
+chaywan maymantapas willakuykunata riqsinankupaq, aswanta yacharinankupaq, huk musuq tecnología
+nisqata chaskinankupaq, maymantapas qullqita manukunankupaq, yanapakunqa. (h) Hatun llamkaykunata
+purichinqa imaymana obras rurakunanpaq, chaykunaqa suyukunapa, llaqtakunapa munasqanmanhina rurasqa
+kanqa, chaypaqmi huk institucionkunata yanapachikunankupaq minkakunqa. (i) Yachay wasikunapi allin
+yachayman aypanankupaq, hampina wasikunapi allin hampikuy kananpaq qullqita yapaspa churanqa; aswanqa
+wakcha runakunarayku allinta llamkanankupaq, yanapayta churachinqa. (k) Llapan runakuna, aswanpas
+wakcha runakuna kikinchasqa derechonkuta qawaspa purinankupaqmi yanapakunqa; imapas rurakunanpaq
+paykunapa mañakuyninkuta uyarinqa, paykunallawantaq imaymana rurayta wakichinqataq, purichinqataq.
+(l) Sinchi wakchakaypi tarikuq runakunapaqmi huk llamkanakunata maskapuspa paykunaman qunqa. (ll)
+Estado nisqaqa allin allin kallpachasqan kanqa, chuya chuyata imatapas hapispa chay wakcha runakunapaq
+llamkaykunata tarispa, llaqtapi tiyaq runakunawan, institucionkunawan ima qawarispa llamkanqa. (m) Llapan
+runakuna aswan kikinchasqa derechosninkuwan purinankupaq, wakchakaypi tiyaq runakunapaq justicia
+aypananpaqmi kamachikuykunata hurqumunqa. (n) Maypipas ima llakiyña qatiptinpas, lluqllaña, tuñiyña,
+kañaykunaña, huk imaña kaptinpas yanapaytan atinan, runakunata yachachispa, qullqitapas huk
+yanapaykunatapas chayachispa.
+%
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Chunka hukniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llapallan runakuna, piña mayña kaspapas maypipas allin rikusqa, allin chaskisqa kananpaq
+Llapallan runakuna, piña mayña kaspapas maypipas allin rikusqa, allin chaskisqa kanankupaqmi, rimanakuyku;
+chaytaqa niyku, Perú suyupi runapura sinchi qawanakuy, pinqanakuy, sarunchakuy kasqanrayku. Kunankamaqa
+warmikunapas, wawakunapas, machu payakunapas, campupi tiyaq runakunapas, ima mana ruray atiqkunapas,
+wakchakunapas imam qunqasqa tarikunku, chayraykum paykunaqa Estado nisqamanta aswan yanapayta
+chaskinqaku. Chaywan llapallan runa kikinchasqa allin kawsaypi purinankupaqmi kamachikuykuna lluqsimunqa.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Runakuna manaña sarunchasqa kananpaq, piña mayña
+kaspapas maypipas allin rikusqa, allin chaskisqa kanankupaqmi kamachikuykunata churanqa. (ch) Ima
+kamachikuykunapas warmikunapa rimayninta uyarispam lluqsinqa. Chayhinata ruraspan Estado nisqapas,
+llaqtapas warmikasqankuta chaninchanqaku. (h) Warmipas, qaripas huk runahinalla allin qawasqa, allin
+rikusqa kananpaq, kikin Estado nisqamanta huk institución lluqsimunqa, chaymantapacha kamachiykuna
+paqarichimunanpaq. (i) Warmikuna ima llamkaymanpas yaykuyta atinqaku, chaypaqmi punkukuna
+kicharikunanpaq kamachikuykuna kanqa. (k) Wawakunapas, wayna sipaskunapas, machu payakunapas,
+qarinkupa wischusqan warmikunapas, ima mana ruray atiqkunapas, wakchakunapas, qunqasqakunapas,
+paykuna lliw allin qawasqa kananpaq, yanapaykunata churachinqa. (l) Campupi, yunkapi tiyaq qunqasqa
+runakunapa Derechosninkunata aswanta qawarinqa, paykunarayku tukuy llamkaykunata wakichinqa.
+
+Chunka iskayniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llapallan runakuna mana qullqillawan allin yachayman aypanankupaq, kawsay yachaykunatawan chaninchanapaq
+Llapachallan irqikunapas, warmakunapas, sipaskunapas, waynakunapas yachay wasiman chayaspa allin
+yachaykunata aypanankuta munayku. Chaymi, Estado nisqapa yachay wasinkunapiqa mana qullqillamanta
+chaskinqaku. Chaypiqa warmipas, qaripas kikinchasqan puririnqaku, kay democracia nisqata allinta
+qispichinankupaq, qipa watakunapi derechonkuta chaninchaspa kawsanankupaq. Sapa yachay wasipa
+llamkayninqa aswan riqsipasqam kanqa, Perú suyu ukupi huk hatun yuyay kamachisqanmanhina, sapa
+llaqtapa munasqanmanhina. Perú suyu yachay wasikunapiqa aswan kallpawansi sumaq kawsaypaq allin
+yuyaykuna, sunquchakuykuna ima churakunqa pachamamanchikta yupaychaspa tiyanapaq; chayhinallataq,
+mana ima ruray atiq runakuna maypipas chaskisqa kananpaq kamachikuykunata churachinqa.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Llapallan pichqa watanman chayaq wawakuna yachayman
+yaykunankupaq kamachikamunqa, chaypitaq wawakunaqa allin mikuyta, allin yachayta chaskinqaku sumaq
+wiñanankupaq. Chay huchuy yachay wasiqa llapan llaqta runakunapa wawankunatam chaskinqa, mana
+pitapas saqispa. (ch) Campupi runapa churinkunapaqpas, llaqtapi tiyaqkunapa churinkunapaqpas kaq allin
+yachaykunallatam chaskinqaku; campupipas, llaqtapipas yachayqa mana pisiyananpaqmi tukuy imaymanata
+ruramunqa. (h) Yachachiqkuna allin rikusqa kanankupaq kamachikullanqataq, chayqa kanqa llapa runakunapa
+yanapayninwan, chaywan paykunaqa allin yachachinankupaq, allin kawsaypi tiyakunankupaq,
+yachachinankupaqpas tukuy imata chaskinankupaq. (i) Wawakuna, irqikuna, warmakuna, wayna sipaskunapa
+yachayninkuqa aswan yuyaypim rurakunqa, munasqanku rimayninkunata, ima apu taytakunapi iñisqankutapas
+chaninchaspa. (k) Hawamanta hamuq musuq yachaykunapas, ciencia nisqa yachaykunapas aswanmi
+sapinchakunqa. (l) Estado nisqapa kamachisqan universidad nisqa hatun yachay wasikunapi, educación
+técnica nisqa yachay wasikunapipas, may suyupi, may llaqtapi tiyasqankumanhina aswan allintam
+yachachikunqa. (ll) Llapallan yachay wasikuna aswan allinta purinankupaqmi chaninchaykunata paqarichinqa,
+&
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+chaypi yachakuqkunapa derechosninkupas yupaychasqa kananpaq. (m) Mana qillqay yachaqrayku ñawsachasqa
+runakunata chinkachinqa, chaypaq musuq politicakata kamachikunqa, chaypi campo runakunawan, yunka
+runakunawan, hatun llaqtakunapi kuchunchasqa runakunawan llamkananpaq. (n) Reforma Educativa
+purinanpaq sapa wata qullqita yapanqa 0.25% Estado nisqapa (PBI) nisqa llapan qullqi chaskisqanmanta,
+chaywanpas munanqa 6% PBI nisqaman watapi aypananta. (ñ) Cuerpo kallpanchay yachay (educación
+física nisqa) yachachiyta, ima sumaq ruray yachay (educación artistica nisqa) yachachiyta imas yachay
+wasikunapi yapamanta kallpawan churakunqa, wawakaymantapacha hatun pukllaykunapas yachachikunqa.
+(p) Llapa runakunapa rimayninta uyarispa, institucionkunawan kuska, wawakunapa allin yachayninta
+qawanapaq kallpachakunqa. (q) Waynakunapaq, sipaskunapaq, runakunapaqpas maypi kasqanmanhina llamkay
+yuyaypi yachachikuyta kallpachanqa. (r) Waynakuna mana droga nisqaman yaykunankupaq, allin kawsayninku
+mana waqllichinankupaq, mana awqanakuypi purinankupaq, yachaykunata yachay wasikunapi mastarichinqa.
+(s) Perú suyu ukupi achka simipi rimasqanchikrayku, tukuyniraq runakuna, ayllukuna kasqanrayku, iskay
+simipi, iskay kawsaypi (Educación Bilingüe Intercultural nisqapi) yachakuyta aswan ñawpaqman puririchinqa.
+Chunka kimsayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llapallan runakuna qalikaypi kananpaq, allin kawsaypi tiyananpaq
+Llapallan runakuna qalilla kawsanankupaq, mana qullqillawan hampichikunankupaq, hampina wasikunapi
+allin hampiy chaskinankuta imam munayku, aswanpas wakcha runakunaman, qunqasqa llaqtakunapi
+tiyaqkunaman aypanqa; hinallataqmi, runakunawan, institucionkunawan yanapachikuspa allin hampiy ruraykuna
+qawarisqa kananpaq rimanakullaykutaq.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Allin qalikaypi purinapaq, tukuy unquykuna hampiy atikunanpaq
+kallpachayta qunqa, aswantaqa qanramanta hamuq unquykunatam chinkachinqa. (ch) Yuyay chinkay
+unquykunata, uma unquykunata, drogamanta unquykunata ima chinkananpaqmi tukuy llamkaykuna
+rurakullanqataq. (h) Chuya yaku, chuya unu llapan runaman chayachinqa, chaywan mayllakunapaqpas,
+hispana wasi kananpaqpas; chuya chuyapi tiyanapaqpas, qanrakuna, qillikuna chinkachinapaqpas, llamkaykuna
+kallanqataq. (i) Sapa suyupi yachakuq unquykunata, qunqayllamanta rikurimuq unquykunatapas
+chinkachinapaqmi hatun llamkay wakichikunqa. (k) Allin chuya kawsaypi, allin qalikaypi tiyanapaqmi
+kamachiykuna lluqsimunqa. (l) Hampina wasikuna llapan llaqtakunapi churasqa kanqa, aswanpas wakchayasqa
+llaqta ukupi tiyaq runakunapaq; warmikunapaq, wawakunapaq, machu payakunapaq, mana ima ruray atiq
+runakunapaqpas kanqa. (ll) Mana unquykuna kananpaq llamkaykunata kallpachanqa, chaypaq llaqtapi, ayllupi
+runakunata, institucionkunata ima, yanapakunankupaq minkakunqa. Paykuna, maypiña kaspapas imayna
+chay llamkaykuna purisqanta qawarinqaku, ichapas may suyukunapa, llaqtakunapa munasqanmanhina
+kananpaq. (m) Wawayuq warmikuna allin kananpaq yanapay kanqa, chaymantapas kanqa hampikuna
+munasqalla wawayuq kanapaq, chaytaqa sapa tayta mama ninanku allinchus manachus chay kasqanta. (n)
+Llapan llaqta runakuna mana qullqillawan hampichikunanpaq, hampina wasikunaman rinanpaq, kamachikunqa;
+chaypaqmi institución privada nisqamanta yanapakuyta mañakullanqataq. (ñ)Llapallan mana seguruyuq
+runakuna hampina wasiman hampichikuq chayanankupaqmi kamachikunqa; chaypaqmi qullqita churanqa,
+chaywan yanapakuspa hampisqa kanankupaq. (p)Tukuypi llamkaq runakuna hampiyman aypananpaq
+kamachikuyta purichinqa, chaywan qipaman asegurasqa kananpaq. (q) Allimanta allimantas hampi
+kamayuqkunaman qullqita yapanqa llamkasqankumanhina. (r) Hampina wasikunapi hampi kamayuq
+llamkaqkunam huk yachaykunawan kallpachasqa kanqaku, chaywan sumaqta runakunata chaskinankupaq,
+hampinankupaq ima. (s) Musuq hampiykunata, biomédica nisqamanta aswan yachanapaq taqwiriy apakunqa,
+hinallataq, ñawpa tayta mamanchikkunapa hampi yachayninkupas riqsisqa kanqa, chaywan pipas
+hampikunanpaq. (t) Seguro Social nisqa wasiman kutichipunqa sapanmanta llamkayninta hatarichinanpaq.
+'
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Chunka tawayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Ruruq llamkayman runahina aypanapaq
+Perú suyunkuna, llaqtankuna wiñachiq llamkaykunapi, llaqtapa qullqinmanhina qatukunapi hapipakuspa
+musuq llamkaykuna rikurimunantam munayku, chaypaqmi llamkasaqku. Hinallataq, runahina llamkanapaq,
+llamkasqamanhina qullqiyuq kanapaq, ima sasachakuypas llamkaqpaq rikurimuptin qawasqa kananpaq allin
+sumaq llamkaytam rikurichimusaqku. Hinaspapas, qullqi waqaychasqa mirananpaq, qullqiyuq runakuna
+takyasqa llamkayta rikurichimunanpaq llamkasaqku.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Llamkayniyuq runa kananpaq, llamkasqanchikkuna hawa
+hatun suyukunapi chaninniyuq kananpaq, chiqap yachay wiñananpaq, rurasqanchikkuna musuqyananpaq,
+chiqap yachaywan runakuna wiñananpaq Estado nisqawan, yachaywan hinaspa llamkayniyuqkuna
+rimanakunankupaq llamkanqa; kaymanhinam runakuna atiyninkunata, yachayninkunata, llamkayninkunata
+wiñachinqaku. (ch) Qawanakustin rimaspa, allin takyasqa llamkaykuna kananpaq kamachikuykuna kanqa.
+(h) Llamkaykunapa derechon allin kananpaq huk hawa nacionkunapa rimanakuyninmanta, Organización
+Internacional de Trabajo OIT nisqamantapas hapipakuspa kallpachanqa, sapan llamkananpaqpas, achkamanta
+llamkananpaqpas derechonkum kanqa; hatun llamkanapaq kamachikuykunawan, llamkaqkuna
+munasqanmanhina huñunakuspa llamkayninta amachanankupaq huk Sindicato nisqatapas rurayta
+atinallankutaqmi. (i) Perú hatun suyupipas, suyunkunapipas llamkanakunata allinyachinanpaq; qatunakunaman,
+rantinakuyman, manukuynam, musuq ruranakunaman ima aypananpaq kamachikuykuna kanqa; hinaspa
+chay huchuy taksa empresakuna ukupi llamkanakuna mirananpaqpas yanapakullanqataq. (k) Huchuy empresa
+nisqapi llamkaqkunapaqpas derechunku ayparinankupaq tukuy allichasqa kamachinakunata rikurichimunqa.
+(l) Llaqta ukupi makillawan ruraspa (artesanías nisqa) llamkaykuna rikurimunanpaq huchuy empresakunata
+yanapanqa. (ll) Llaqtakunapi, suyukunapi llamkaqkuna allin yachayniyuq kanqaku, chaypaqmi empresakuna
+qullqinta churanqaku musuq yachaykunaman aypanankupaq. (m) Maypi allin yachachikuy kasqanta
+yachananpaq, maypi allin llamkaykuna tarikusqanta yachananpaq willakuykunata mana sasachakuspan
+aypanankupaq llamkanqa. (n) Pisi qullqiyuqkuna achka qullqiyuqkunawan hukllachasqa kananpaq llamkanqa.
+(ñ) Llaqta wiñachinapaq llamkaykuna warmikunata, machu payakunata, wayna sipaskunata llamkachinanpaqmi
+tanqanqa. (p) Mana ruray atiq runakunapaq, atinankupaqhinalla, llamkaykunata rikurichimunqa; hinaspa ima
+ruraypipas huchuy llaqtakunapi kaq runakunaraq llamkanayuq kanankupaqmi tanqanqa. (q) Kikin ruraykunapi
+llamkaqkuna kaq qullqillata chaskinankupaq kamachikunqa, manam imaraykupas: qaripas warmipas, kuraqpas
+sullkapas, may llaqtamanta kaspapas, huk apukunapi iñispapas kuchunchasqaqa kananchu. (r) Campupi
+tarpuqkuna, awaqkuna, mituwan llamkaqkunapa ima llamkasqanku allin chaninniyuq kananpaq kamachikunqa.
+(s) Warmakunapaq, irqikunapaq llumpay/sinchi ñakarichiq llamkaykunata chinkachinqa; warmakunapa,
+maqtakunapa yachaynin, qali kawsaynin, pukllaynin, wiñaynin qipachiq llamkaykunamanta amachanqa. (t)
+Wasipi llamkapakuqkuna derechosninkupi mana chiqnisqa, qipachasqa kanankupaq, sumaq llamkaykunapi
+kanankupaq amachanqa. (u) Llamkaqkunapa derechosnin takyasqa kananpaq, llamkaykuna rikurimunanpaq
+ima “Consejo Nacional de Trabajo” nisqanta kallpanchaspa rimanakuyta tanqanqa. (w) Allin mana allin
+llamkanakunamanta yachanapaq qatipaykunata, yanapaykunata qispichinqa.
+
+Chunka pichqayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Allin huntasqa mikuykuna kanapaq
+Runakuna tukuy allin wiñayninpi umanchaspa, qali qali runakuna kawsananpaq, llaqta allin huntasqa mikuykuna
+tarinanpaq, llaqta allin mikusqa kananpaqmi rimanakuyku.
+!
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Hawa suyukunamanta Perú suyuman yaykumusqan mikuykuna
+as asllamanta chinkachinapaq, tiyasqanchi/yachasqanchik pachata qawaspa, tukuy mikuq kurukunata
+chinkachispa, tarpuyta mirachispa, watan watan tukuy rikchaq kawsaykuna rurunanpaq kallpanchanqa.
+(ch) Llaqta allin mikusqa kananpaq, runa mikusqanmanhina huntasqa mikuykuna kananpaq, qullqinkupa
+aypasqanmanhina mikuykuna tarikunanpaq llamkanqa. (h) Hawa suyukunamanta yaykumuq mikuykuna
+tarpusqanchik mikuykunata mana pisiyachistin, mikuyninchik usuta mana chinkachistin yaykumunanpaqmi
+kamachikuy kanqa. (i) Llaqta runakunapa kawsaynin allin qali kananpaq, Consejo Intersectorial de
+Alimentación y Nutrición sutiyuq wasita kallpachanqa, chaywan qatupi allin rantinakuy kananpaq,
+rantiqkunapas, rantikuqkunapas uyarinankupaq kamachikuykunata rikurichimunqa. (k) Allin hinaspa mana
+unquyniyuq mikuykuna kananpaq, runakuna mikunanpaq mikuypa mirayninta, rantikuyninta, taqiyninta,
+aypuynintawan, llaqtakunapa kamachiqkunawan kuska qawanqa hinaspa allin mana allin mikuna kasqanta
+tupunqa. (l) Runa allin chuya chuya ukupi kawsananpaq llapa imakunata allichanqa. (ll) Mana yukasqa, mana
+qutusqa kanankupaq qatu llaqtapi rantipakuqkunapa rurayninta, allichakuyninta, qawayninta ima puririchinqa.
+(m) Qasapa, yaku muchuypa, aqaruraypa, lluqllapa, qacha yakupa, wakchayasqa allpapa huchanrayku mana
+yarqay rikurimunanpaq imatapas ruranqa, kaypaqmi kawsay rikurichimuq kurukunatawan allpata wanuchastin
+allichanqa. (n) Sachakunapas uywakunapas tarpuykunapas allin kananpaq hukllapas, achkapas chiqap maskayta,
+musuq yachay taqwiriyta ruranankupaq kallpachachinqa. (ñ) Mana kayniyuq, mana qullqiyuq, mana
+llamkayniyuq runakunapas ayllukunapas allin mikusqa kananpaq imaymanata ruranqa. (p) Llaqtata aylluta,
+puririchispa, kikinkupura umanchakuspa llamkanankupaq; sinchi wakchayasqa ayllukuna, pichqa watayuqkama
+wawakuna, ñuñuqkuna, wiksayuq warmikuna, yachay wasi riq warmakuna, wakchakuna, sinchi wakchayasqa
+runakuna hinaspa wakchayasqa ayllukuna ima allin mikusqa kananpaq llamkanqa. (q) Mana allin mikusqakunata
+qawananpaq, lliw llaqtakunapi allichasqa llamkaykunawan hatun llamkaq wasikunapi llamkaqkunata
+rimanachispa allin mikusqa runakuna kananpaq ruraykunata rikurichimunqa. (r) Paqarimusqan watapi
+wawakuna ñuñusqa kananpaq mamankunata rimapayaspa kamachikamunqa. (s) Sinchi wakchayasqa runakuna
+allin huntasqa mikunankupaq huk rikchaq mikuykunata haywanqa. (t) Allin mikusqa runakuna kananpaq,
+allin mikuy yanukunankupaq, chuya wasi, chuya uku kanankupaq, llaqtapa derechosninkunata, mikusqanku
+qawanakunankupaq llaqtata yachachinqa. (u) Yachachinapaq yachaykuna allichasqapi allin huntasqa mikunapaq
+yachaykunata churachinqa. (w) Ñawpa machu payakunapa, runakunapa mikusqan yachaynintawan sumaq
+kawsakuyninmantawan yapamanta chaninchaspa rikurichimunqa. (y) Llaqtanchikpi tarpusqanchikpa huk
+allin mikuykuna rikurimusqanmanta willarinqa. (a) Mana hukpa yanapasqallan, uywasqalla, haywasqallan
+kanapaq runakunata, llaqtakunata purichinqa.
+
+Chunka suqtayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Wasi ayllu kallpanchanapaq, warmakuna, irqikuna, wayna sipaskuna amachasqa, kallpanchasqa kanankupaq
+Warmi qari allin kuskachasqa, allin kasarasqa kananpaq, ayllupa derechosninku mana saruchanankupaq,
+kikinkupura kuyanakuspa/munanakuspa kawsanankupaqmi aylluta kallpachachisaqku. Ayllukunapa allin
+kawsanantam Estado munan, chaypaqmi imaymana sasachakuykunata, maqanakuykunata, chiqninakuykunata,
+kirichakuykunata chinkachisaqku. Hinallataqmi wakcha, saqisqa warmi qari warmakuna, waynakuna, sipaskuna,
+maqtakuna allin wiñananta, llapa imakuna wiñanan (qispinana) pachapi kananta munayku. Hinaspapas,
+llapan ruranakuna hawka kawsanankupaqmi llaqtankupi chiqninakuyta chinkachisaqku.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Ayllukuna kuyanakuspa allin takyasqa wiñananpaq, mana
+rakinakusqa kanankupaq yachay llamkaykunata, programas educativos nisqata qispichinqa. (ch) Tayta
+mamakuna allinta umanchakuspa wawanku uywanankupaq llamkanqa. (h) Warmi qari warmakuna wayna
+!
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+sipaskuna, maqtakuna yachay wasikunapipas, huklawkunapipas kicharisqa ñawiwan llamkanankupaq,
+rimanakunankupaq, huñukunata umanchanankupaqmi llamkanqa. (i) Lliw warmi qari warma wayna sipaskuna,
+maqtakuna yachay wasiman yaykunankupaq, allin qali qali kawsanankupaq, tarpuyninkumanhina wiñanankupaq,
+pukllanankupaq llamkanqa; kuyakuyninta, runakayninta, atipayninta allinta takyachinanpaq qawanqa.
+(k) Warmi qari warmakuna, waynakuna sipaskuna, maqtakuna mana maqasqa, mana chiqnisqa kanankupaq,
+sasa ñakarichiq llamkaykunata chinkachinqa. (l) Pasñakuna, maqtakuna huñunakuspa runakunata, pandillaje
+nisqa mana suwananpaq, maqananpaq, kirichananpaq, sumaq llampu sunqullawan allin kawsayman churanqa.
+Hinaspa mana kay rikchaq huñunakuykuna rikurimunanpaq llamkanqa. (ll) Manchachikuqkunapa
+wañuchikuqkunapa huchanpi mancharisqapas, wakchayasqapas, saqisqapas warmakunapaq allin kanankupaq
+huk llamkaykunata ruranqa. (m) Warmi qari warmakunapa, pasñakunapa, maqtakunapa amachaqnin hatun
+wasikunatam, Defensoría del Niño y del Adolescente nisqata kallpachachinqa. Ima ñakakuypas rikurimuptin
+amachanankupaq, nanachikunankupaq, hinaspa kaykuna tarikusqankumanhina hampinankupaq. (n) Sipas,
+maqta, pukllananpaq, asikunanpaq, umanchasqa ruraykuna qispichinanpaq mirachinanpaq allin llamkaykunata
+rikurichimunqa. (ñ) Wiksayuq pasñakunapaq sullkallanpi warmichakuqpaq, qarichakuqpaq ima allinlla
+kawsakunankupaq yanapaykunata churachinqa. (p) Llapa institucionkunawan kuska punchawpi wawakuna
+qawanankupaq ruraykunata kallpachanqaku. (q) Karu llaqtakunapi tiyaqkunapaq, qunqasqa wakcha
+llaqtachakunapi wayna sipas maqtakuna pukllanankupaq tarpuyninku wiñachinankupaq, empresa nisqakunata
+yanapananpaq minkakunqa. (r) Warmi qari warmakunapa, maqtakunapa, pasñakunapa kasqankumanhina,
+watankumanhina yachayninkuta riqsichinanpaq, allinnim willakuykunallata akllaspa qawachinanpaq
+ñawinchachiqkunata umanchachinqa. (s) Tayta mamakunapa munayninta riqsiykuspan warmiwan qari
+kuskachakunankupaq allinta kuyanakunankupaq allin yachaykunata haywanqa. (t) Maqta sipaskuna aswan
+allin yachaysapa, allin umayuq kanankupaq qullqiwan yanapanqa. (u) Ayllukunapi maqanakuy chiqninakuy,
+hinaspa maqtapura maqanakuynin tukunanpaq llapa hatun llamkaq wasikunapa yachayninta riqsiykuspa
+llamkanqa. (w) Perú suyupa kawsayninmanta, atiyninmanta, sasachakuyninmanta ima wayna maqta sipas
+rimanakunankupaq rimanakuykunata rikurichimunqa.
+
+Perú suyu huk suyukunamanta allin atipasqa kananmanta
+Chunka qanchisniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llaqta qatu rantinakuypi qullqi takyachinapaq
+Pipaqpas kicharisqa rantinakuy qatupi sapichakuspa, llaqtapa qullqinmanhina umanchaspa, Perú suyupa
+qullqin takyachinaykupaq llamkasaqku. Chayraykun Estado nisqaqa nisqanta yuyarispa, sasachakuykunata
+allichaspa, chuya sunquwan llamkaspa runakunapa wiñaynintawan llaqtakuna ayninakuspa wiñaynintawan
+maskanqa. Hinallataq lliw llamkayniyuq mana llumpayta wakchayananpaq nitaq llumpayta apuyananpaq
+qullqi wiñachiytapas maskasaqku.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Chuyata rimaspa hatun llamkaq wasikunata takyachinqa.
+(ch) Perú suyu allin kananpaq, huk hawa nacionkunawan, suyukunawan kuska kananpaq, mana qipachasqa
+kananpaq llamkanqa. Kayhina kanapaqmi lliw llaqtakunapa wiñayninta allichakuyninta maskanqa. (h) Huk
+runakuna qullqinwan imapas ruranankupaqmi tanqanqa. (i) Qullqiyuqkuna, empresario nisqakuna llaqtanchikpi
+llamkananpaqmi tanqanqa. (k) Apukuna (qullqiyuqkuna) wakinkunata mana sarupananpaqmi qarkunqa.
+Mana huk runalla nitaq huk huñulla qatu hapikunanta munanqachu; qatuqa lliw rantikuq munaqpaq
+kicharisqa kananta munanqa. (l) Lliw yaykuyniyuq (qullqiyuq) kananpaq, mana pipas qipachasqa kananpaq,
+rantipakuy kaptinqa lliwchankupaq kanan. (ll) Llapa imaymana ruruchiykunata mirachiykunata kallpachachinqa.
+!
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Chunka pusaqniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Qullqi ruranapa takyachiynin, ruruchiynin (mirachiynin) atipaynin maskanapaq
+Mana sasachakuspa Perú suyu tiqsi muyupa qullqinkunawan hukllachakunapaq, allin llamkanakuna
+rikurimunanpaqwan hinaspa qullqinchik allinta sapichakuspa wiñananpaq, atipanakuynin mirananpaq
+llamkasaqku. Allin sumaq yachachiy kananpaq, sumaq takyasqa llamkay kananpaq, mana mancharispa
+qullqiyuqkuna llamkayta rikurichimunanpaq, imaymana huñunasqa llamkaqkunapa atipaynin allichasqa
+kananpaq, llapa llaqtakunam, llamkaqkunam, llamkayniyuqkunam Estado nisqapiwan kallpachakunanku;
+chayhina kananpaqmi llamkasaqku.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Sapa suyukunapi, sapa llaqtakunapi musuqta, chuyata, allin
+umanchaqta, allin rurana llamkanakunata sayarichinqa. (ch) Mana yanqanpi ruraykuna kananpaq, llallinakuspa
+qullqi mirachiqkuna llamkanankupaq hatun kamachiykunata qispichinqa. (h) Mana sasachakuspalla pipas
+qatuman, rantinakunaman yaykunanpaqpas lluqsinanpaqpas llapa ñakakuykunata chinkachinqa; hinaspapas
+hatun llamkaq wasikunamanta runakuna mana llumpayta sasachakuspa imapas mañakunapaqmi llamkanqa.
+(i) Allin kaqniyuq qatu rantinakunatam rurachinqa. (k) Imaymana rikchaq qatu rantinakuna llallinakuspa,
+atipanakuspa llamkanankupaqmi tanqanqa. (l) Qullqiyuqkuna imapas rurananpaq, mirachisqanchikkuna
+hawa qatukunaman apachinapaq, llamkaykuna mana llumpay sasachakuyman yaykunankupaq, llapa
+rurasqankumanta hayka qullqillataq chaskinku chaymanhina Estado nisqaman paganankupaq kamachikuyta
+churanqa. (ll) Kawsaykuna (mikuykuna) allin chaninniyuq huk nacionkunapi qatunman, rantinakuykunaman
+apachinapaqmi tanqanqa. (m) Pipas hayka qullqi Estado nisqapi kasqanta yachay munaqkunapaq huk
+willakunata hatarichinqa. (n) Yachay paqarichiykuna, ruranakuna, chiqap yachaykuna, musuq yachaykuna
+rikurimunanpaqmi huk taqwiykunata tanqanqa, chaykunaqa kallanqataqmi riqsinapaqpas. (ñ)
+Llamkaqkunatawan llamkayniyuqkunatawan sapa kutilla yachachisqa kananpaq yanapanqa. (p) Perú suyupa
+munasqanmanhina llamkanankupaq llallinakuyta, atipanakuyta kallpachaspa qispichinqa.
+
+Chunka isqunniyuq ñiqi Política de Estado nisqamanta
+Kawsasqanchik pachata allin qawarispa llamkaykunata ruranapaq
+Wakchakaymanta lluqsinapaq, Perú hatun suyu allin takyasqa ñawpaqman puririnanpaq, política nacional
+ambiental nisqata hukllachasaqku wakin politicakunawan nispa rimanakuyku; nillaykutaqmi, achka sumaq
+kawsaykuna (diversidad biológica) amachasqa kananpaq, imaymana pachamamapi yuyaywan llamkay
+kallpachasqa rurakunanpaq, pacha puquykuna pisi pisimanta hurqusqa kananpaq, chay qawaypi huchuy
+llaqta, hatun llaqtakunapas hawka tiyanankupaq; kay ruraykunawanmi ñawpaqman lluqsinqa allin kawsay,
+aswanpas Perú hatun suyupi maychus qunqasqa llaqtakuna.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Rimanakuypi imapas rurasqa kananpaq llamkanqa, aswanpas
+sumaqta Perú suyu kamachiqwan llaqta ukupi kaq organizacionkunawan kuska puririnanpaq, chayhina
+llamkay aswan tukuyman chayananpaq mana wakin runapa rurayllanchu kananpaq. (ch) Pacha
+mamanchikrayku huk rimaylla, huy yuyaylla kananpaq, chay nispa piña kaspapas llamkananpaq wakichinqa.
+(h) May allpachus mana runayuqhina purmasqa rikukun, chayta yuyaspa kaqmanta allpakunata rakichinqa,
+wayqukunapi, sacha sachapi, lamar qayllapi kawsayta ima hatarichinqa, purunchasqa allpakunata
+huqarillanqataq. (i) Pachamamata chanischaspa tiyanapaq llamkanakunata churachinqa, chaypis aswanta
+ñawpaqta chuya chuyapi ruruchiqta purichinqa. (k) Estado nisqapa qullqi waqaychayninpas churachinqa
+may pacha rurusqakunapa chaninta, waqllisqa allpakunata, maychus qullqi wikchukun mana allin
+!!
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+qawasqanchikrayku chaykunatapas. (l) Pachamama chaninchaspa kawsananpaq, chay ukupi fabricakuna,
+minakuna, huk ruraykunapas chuyapi purinankupaqmi kamachikuy lluqsimunqa; hinallataq sacha mallki
+kawsaykunata, tukuy kawsaq ruraykunata, tukuy kawsaq rantikuykunata, tukuy kawsaq riqsichiykunata ima
+ñawpaqman puririchinqa. (ll) Kay tiyasqanchik pacha allpanchiktapas, yakunchiktapas, samananchik wayratapas,
+allin qawasqa kananpaq, huk qatipaykunata hurqunqa. (m) Tukuyniraq runa masinchikkunapa yachayninkunata,
+kawsayninkunata ima, riqsichisqataq amachasqataq kanqa, chaykunata yupaychaspa waqaychakunqa; hinallataq
+musuq yachaykuna rakinakunapaqpas, aypanapaqpas kallanqataq huk kamachikuy. (n) Hatun llaqtakuna
+allichasqa kananpaq yanapakunqa, chay ukupi qupakunata, fabrica nisqapa qillichasqanta pisiyachinapaq,
+utaq kaqmanta imaynata huqarinapaq yachachinqa. (ñ) Yachakuytapas pachanchikmanta taqwiriytapas
+kallpachanqa. (p) Llapa runakunawan, llapan institucionkunawan kuska huk sistema de evaluación de
+impacto ambiental nisqata hatarichinqa, chayqa kanqa kay pachanchikta chaninchaspa allin kawsay
+aparikunanpaq, fabricakunapas, empresakunapas chayta qawarispa llamkanankupaq. (q) Upayachiq,
+wanquyachiq tuqyaykunata, ima bullakunatapas pisiyachinapaq kamachikuyta lluqsichillanqataq. (r) Pachamama
+yupaychasqa kananpaq huk nacionkunawan rimanakusqanta huntachinqa, chay qispinanpaqmi yanapakuq
+nacionkunatapas minkarikuspa wakichillanqataq. (s) Perú hatun suyu ukupi llamkanapaq Estrategia Nacional
+de Comercio y Ambiente nisqata puririchillanqataq.
+Iskay chunka ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Chiqap yachaywan tecnología nisqawan yachaykunata ñawpaqman tanqanapaq
+Perú suyupi kaq ciencia y tecnología nisqapi yachaykunata kallpancharinapaqmi rimanakuyku, chaykunawantaq
+allin yachaq runakunata, tukuy imaymananchikta chanincharispa empresakunatapas ñawpaqman pusaq
+runakunata kallpancharisaqku. Hinallataqmi musuq yachaykuna maskaypas aswan wiñarinqa, tarisqa
+yachaykunatapas riqsichisaqku, sapa kutilla qatiparispa qatiparispa. Atipanakuypi proyectokunapas,
+investigadorkunapas akllarisqa kanqa, chaymanhina aswanta qullqitapas churanapaq rimanakullaykutaq.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Maymantapas qullqita hurqumuspa yachaq runakuna,
+investigador runakuna aswan yachayniyuq kanankupaq churanqa, chay ruranapaqmi wasikunatapas
+hatarichinqa, musuq yachaykuna qispichinankupaqpas kamachinqa. (ch) Hatun yachay wasikunapipas, empresa
+nisqa wasikunapipas ciencia y tecnología yachaykuna aswanta mastarikunqa, chaywan yachaykunata
+wiñarichinapaq musuq kamachikuykuna lluqsichimunqa. (h) Kay Perú suyupikaq allin qullqi wachachiq
+sectorkunapim hatun yuyayniyuq, hatun yachayniyuq runakuna kananpaq yanapanqa. (i) Perú suyupi, ukun
+suyukunapipas hatun llamkaykunata ñawpaqman apachinqa, chay llamkaykunaqa runakunapa allin rikusqan
+kanqa. (k) Llapallan llaqta runa ukupi, aswantaqa waynakuna, warmakuna ukupi yuyaykuna, yachaykuna
+paqarichiyta ima yachachinqa; chayqa allin umanchaspa kananpaq, imatapas ruraspa yachayman chayananpaq,
+allin yuyaywan imatapas qawarinanpaq; hinallataq pachamama chaninchayta yachanankupaq, chaypaqqa
+willakuq periodicokuna, radiokuna, television nisqakuna yanapakunqaku.
+Iskay chunka hukniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Runapa wasichakunanpaq, hatun llamkaykuna hatarichinapaq
+Perú suyupi imatapas allinta ruraspa ñawpaqman purinapaq, hatun llamkaykunata, wasichakuykunata rurasun
+nispam rimanakuyku, chaywan ñawpaqman, takyasqa purinapaq, sapa ayllupas allin allin kawsayta tarinanpaq
+ima rimanakuyku. Chay tukuy imaymana rimanakusqayku qispisqa llapan suyukunapi, llaqtankunapipas
+kananpaqmi Estado chay llamkaykunata umachaspa wakin institucionkunawan kuska qatipanqa.
+!"
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Perú suyupi hatun ima ruraykunapas qispichisqa kananpaq Estado nisqaqa: (a) Tukuy ruraykuna
+qispichinapaqmi huk kamachikuykunata qunqa, chayqa kanqa akchiyuq kanapaq, hatun ñankuna kananpaq,
+lamar quchanta wanpukuna chayamunanpaq, avionkuna tiyananpaq, karupi tarikuq runa masinchikwan
+rimanakunapaq ima. (ch) Empresa privada nisqapa yanapakuyninta maskaspa, tukuy ruraykunata hatarichinqa,
+allinyachinqa, chaywan allin yachaykuna kananpaq, qalilla kawsanapaq, chakrakuna qarpanapaq yakupas
+kanqa. (h) Hawa runakuna llaqtanchik, tiyasqanchik riqsiq hamuqkunapaq may purinanta qawarispa
+kamachinqa, kallanqataqmi kamachiykuna huk nacionkunaman tukuy rurasqanchik apachinapaq,
+chayraykum, qayllanchikpi tiyaq nacionkunawan rimanakuyta takyachinqa. (i) Llaqta runapa yanapayninwan
+sapa llaqtapi musuq llamkaykunata hatarichinqa, kaqkunatataq allinyachinqa.
+Chayhinallataq, wasi ruraypi llamkanapaq, Estado nisqaqa: (k) Wasi ruray mana sinchi sasa kananpaq hatun
+kamachiy plan nacional de vivienda nisqata rurachinqa, hinallataq, utqaylla, pisi qullqillawan, allin takyasqata
+wasi rurakunapaq musuq kamachikuykunata hurquchimullanqataq. (l) Empresa privada nisqawan wasikuna
+rurachinanpaqmi Estado nisqaqa kamachikamunqa, chaymi yanapaqllaman qatipaqllaman tukupunqa, ichaqa,
+chay empresakunamanmi qullqita qunqa chay wasi rurasqanman wakchakuna aypananpaq.(ll) Ayllukuna
+allin wasita rantikunanpaqpas, rurakunanpaqpas yanapanqa. (m) Allin wasikuna rurakunanpaqsi, musuq
+yachaykunata qunqa, chaywanqa, llapa runapaq, utqayllata, allin sayachisqa wasita rurakunankupaq. (n) Wasi
+ruraypi llamkaq runakunataq aswan yanapasqa kanqaku, paykuna yachachiykunawan kallpachasqa kanqaku,
+riqsisqa, chaninchasqa ima. (ñ) Pisi qullqiyuq runakunapaq yanapakuy kanqa, allpankupas papelniyuq kananpaq,
+wasinkupas tituluyuq kananpaq, chaywan hatun kamachikuy ukupi kawsanankupaq. (p) Sapankumanta wasi
+rurakuqkunapaq yanapakuy kanqa, chaywan musuq wasita allinta sayarichinankupaqpas, mawka wasita
+allinchanankupaqpas.
+
+Iskay chunka iskayniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Hawa nacionkunawan yanapanakuspa rantinakuyninchikta mirachinapaq
+Perú suyu imaymana rurasqanta hawa nacionkunawan rantinakuy aparikunanpaq, rimanakuyku, chaypaqmi
+llapallanchik Estadowan, empresa privadawan kuska kallpanchananchik, chaymi, Perú suyu huk nacionkunawan
+allin rantinakuyman yaykunqa.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Tukuy kamachikuykunatapas, qullqi kamachikuykunatapas
+allintam takyachinqa. (ch) Qullqinchik wakin nacionkunapa qullqinwan kaq chaninman tikrakunanpaqmi
+kamachikamunqa. (h)Wakin nacionkunawan rantinakunapaqmi, arancel nisqa pisiyananta munan, mana
+chiqisqa kanantapas munallantaq, chayqa nacionkuna ukupi rimanakusqankuta chaninchaspa rurakunqa.
+(i) Maychus huk nacionkunaman imapas apaqkunapaq aypanankupaqhinalla impuesto pagananku kanqa,
+mayninpiqa kutichipunapaq kanqa. (k) Huk nacionkunawan rantinakunapaq llamkaykunata, ima ruraykunatapas
+allinyachina kanqa, aduana nisqapipas, hukkunapipas yanapayta tarinankupaq. (l) Huk nacionkunawan
+rantinakunapaq llamkaykunata, ima obraskunatapas hatarichina, allinyachina kanqa, empresa privada nisqata
+minkakunqa. (ll) Perú suyu ukupi lliw rantinakuyman yaykuqkunapaq yanapay kanqa. (m) Contrabando
+nisqa mana yaykumunanpaq, maypipas chuyalla rantinakuy kananpaq kamachiykunata apachikamunqa. (n)
+Huk nacionkunaman imanchiktapas apaspa rantinakuy ruranapaq sasachakuykunata chinkachinqa. (ñ)
+Rantinakuy wasikunata, empresakunata ima aswan llapan Perú ukupi mirachinapaq, musuq rimanakuykuna
+kanqa; chaywanmi, rantinakunapaq ima rurasqanchikkuna yapakunqa. (p) Huk nacionkunapi rantinakuyman
+imapas apananchikpaq tukuy yanapakuy lluqsimunqa, allin allinllanta, akllasqallata apanankupaq; chaypaqqa
+taksapas, hatunpas empresakuna yanapakunqaku. (q) Hawa nacionkunawan allin rantinakuy ruranapaq, ima
+!#
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+sasachakuykunatapas chuyanchanqa. (r) Empresa privadawan, Estadowan kuskalla hawapi rantinakuyman
+purinankupaq tupachinqa; chaykuna ruranapaqmi huk umalliqta churanqa. (s) Huk nacionkunapi
+rantinakuyman apanankupaqmi taksa ruruchiqkunata huñunachinqa, chaypi kuskamanta llamkanankupaq.
+(t) Llapa rantinakunamanta ima willakuytapas yachanapaq huk hatun willanata paqarichinqa. (u) Hawapi
+rantinakuyman rinapaq qawariqkunata allinta yanapakunankupaq kallpachanqa.
+
+Iskay chunka kimsayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Ayllupi tiyaqkuna allpa ruruchiqkuna ñawpaqman puririnanpaq
+Ayllupi tiyaqkuna allpa ruruchiqkuna wiñachinapaqmi rimanakuyku, chaywanmi, chakrapi llamkayta, uywakuna
+uywayta, challwa uywayta, chakrapa ruruyninwan imaymana ruraqkunata yanapasaqku, chaywan
+pachamamanchikta mana kirispalla kawsananchikpaq, qullqita hapirinapaq, chaywan wakchakay pisiyachiyta
+munayku. Hatun Perú kamachiy nisqanhina Estado nisqaqa qatipanqa, yanapanqa tukuy chakramanta
+lluqsiq kawsaykuna allin chaskisqa kananpaq, rantinakuy wasikuna mirananpaq, chayhina yuyaywan,
+atipanakuypihina llamkaspam huk nacionkunamanpas rurunchikkunata apayta atinchik, chaytaqmi ayllupi
+tiyaq runakuna ñawpaqman lluqsirinqaku.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqa: (a) Chakrakunatapas, uywakunatapas, tukuy kawsaykunatapas
+aswantam mirachinqataq, chaninchanqataq, chayhina allin chaninchasqa kaspaqa hawa nacionkunaman
+apanapaqpas kanqa, hawamanta chayamuq kawsaykunamanta amachanqa. (ch) Chakrakuna qarpana
+yarqakunapas allin rurasqam kanqa; unupas, yakupas allin rakisqa kanqa, tarpuna allpakunapas allin
+wanuchasqa kanqa, kawsaykuna apanapaq ñankunapas allichasqa kanqa, mikuykunapas allin waqaychasqa
+kanqa. Chaypaq akchipas, karumanta waqyanakunapas, qayanakunapas ayllukunaman, llaqtakunaman chayanqa,
+chay ruraykunapaq yanapayta apachinqa. (h) Ayllupi tiyaq runakuna ñawpaqman puririnqaku, chayqa taksa
+llaqtakunapas wiñayta qallarinqaku, chay llaqtakunam aswan yanapayta Estadomanta tarinqaku, chaywantaq
+empresa privada nisqa yanapallanqataq runakunaman llamkanata quspa. (i) Chakra ruraykunapas, chakra
+rurukunamanta ruraq industria nisqakunapas musuq yachaykunata chaskispam aswan wiñarinqaku,
+muhukunamanta, yurakunamanta aswan yachanapaq taqwirispa, chaywan tecnica nisqa yachaykuna
+mastarichinqa. (k) Chakra ruray, chakra llamkay aswan chaninchasqa kananpaqmi kamachikuykuna
+lluqsimunqa Perú suyupi, llaqtankunapi, ayllunkunapi aparikunanpaq. (l) Chakra llamkaqkuna maymantapas
+tukuy yachaykuna, tukuy willakuykuna chaskinanpaq, huk hatun willanata paqarichinqa, chaywan paykuna
+ima munasqankuta allin qullqiman chayanankupaq akllarinqaku; hinallataq Perú suyupipas, llaqtakunapipas,
+ayllukunapipas maykamas kallpanku qun chayta qawarillanqakutaq.
+
+Allin ruraq, chuya ruraq, ukunpi allin rakisqa Estado nisqamanta
+Iskay chunka tawayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Estado chuya chuya allin llamkayta tarinanpaq
+Estado nisqata qispichisaqku, allintataq, utqayllatataq imapas ruraqta, musuqchasqata, chuya chuya llamkaqta,
+nispa rimanakuyku; chaywan, llaqta runakunapas, derechonkupas allin chaninchasqa kananpaq; hinaspapas,
+rantinakuna wasita, Estado nisqamanta lluqsiq tukuy servicio nisqakunata ñawpaqman puririchisaqku.
+Chaymantapas, rimanakullaykutaq, llaqta runapa munasqanmanhina mañakusqanta huntachinanpaq Estado
+nisqaqa kallpachakunqa, llamkaykuna kamachinatapas minkarikuspa ruranqa; hinallataq kanqa chay
+!$
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+llamkaykunata kuska qatipaspa qawarinapaq. Estado nisqamanta imaymana yanapay chaskiqkuna allin
+kamachiqniyuq kanqa, allin qawasqa, allin amachasqa kanqa; chay qawaqkunapas kikinkumanta purinqaku.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Estado nisqamanta lluqsiq tukuy servicio nisqakunata
+allinta, utqayllata puririchinqa, chayraykum llapan runapaq aypanqa; chaykuna nisqanta sapa kutilla imayna
+rurasqanta qawarinqa. (ch) Estado nisqapa llamkanakunanpi qullqi gasto ruranapaq kamachikuy kanqa,
+chaywanmi, qawarikunqa allin chuya gastasqa kananpaq, mañakusqankumanhina qullqi yaparikunanpaq. (h)
+Pipas, maypas ima llamkay churakunanta yachananpaq, hayka qullqi hapisqankumanta, imakunatas rantirqanku,
+imakunatas rantinqaku, chaykunapaqmi huk hatun willanata churachinqa; chayqa kanqa sapa suyukunapi,
+sapa llaqtakunapi, maymanchus Estado chayan chaykunamanta riqsinankupaq. (i) Hayka qullqi
+gastasqankumanta riqsikunanpaqmi huk qatipayta churachinqa, chaywan llaqta runa Gobiernopa ima
+rurasqanta yachananpaq, chuya chuyata imatapas rurananpaq. (k) Estado ima llamkaytapas llapan runaman
+aypachiyta atinan, manam partidunkunallamanchu tikrakunqa; chaypaqmi kamachikuykuna chuyanchakunqa.
+(l) Kamachikuyninkunata allin qispinanpaq Estado nisqaqa musuqmanta llamkanankunata churanqa; chaywan,
+llapallan maymanchus yanapaynin chayan chaykuna allinllanqa. (ll) Estado nisqamanta lluqsiq tukuy bienes
+y servicios nisqakunaman pisi qullqillawan aypananta munanqa. (m) Estado nisqapaq allin llamkaqkunata,
+chuya yachayniyuqkunata, chiqap puriyniyuqkunata yupaychanqa, paykuna llamkayninkupi wiñanankupaq
+kallpachakunqa.
+Iskay chunka pichqayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Democracia ukupi yanapakunanpaq Fuerzas Armadas nisqata kallpanchanapaq
+Fuerzas Armadas nisqata allin llamkayman churasaqku, hawka kawsaypi tiyayninchik takyachinapaq, Perú
+allpanchik allin qawasqa kananpaq; chaykunaqa rurakunqa Hatun Kamachinata, Derechos humanos nisqata
+yupaychaspa.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Fuerzas Armadas nisqa wasita kikinchachinqa, mana pimanpas,
+mana maymanpas sayakuspa, chaypi llamkaqkunapas allin yachayniyuq kanqaku. (ch) Fuerzas Armadas
+democracia nisqa ukullapi allin qawasqa purinanpaq, yanapay kanqa. (h) Militarkunawan, llaqta runakunawan
+huk runahinalla kuska llamkanankupaq, kamachikuykuna kanqa. (i) Fuerzas Armadas nisqa musuqyachisqa,
+utqaylla allin imatapas ruraq kananpaq, yanapakuy kanqa; chayqa rurakunqa llaqta runapa munasqanmanhina,
+sumaq kawsay yuyaywan rurakunqa. (k) Organización de las Naciones Unidas nisqapa kamachikuyninmanhina,
+Fuerzas Armadas nisqapa yanapayninta Tiqsi muyuman, suyukunaman ima purichinqa hawka kawsayta
+maskanapaq. (l) Fuerzas Armadas nisqa Estado nisqapa mañakusqanta, ima llamkaynintapas allinta
+ruranankupaq tukuy imata kamachinqa. (ll) Leykunapa kamachikusqanmanhina chuya chuya imatapas
+rantinankupaq, ima ruray yachasqankutapas qatunankupaq kamachiykunata churachinqa. (m) Fuerzas
+Armadaspi llamkaqkuna llaqta runahina akllanakuy kaptin votananpaq kamachikunqa.
+Iskay chunka suqtayuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Chuya chuyapi llamkay kananpaq, mana qilli ruraymanta qullqi hamunanpaq, llapallan runakuna impuesto
+qunanpaq
+Tukuy imaymanamanta contrabando chinkananpaq, rimanakuyku. Llaqtakuna ukupi, Estado nisqa ukupi,
+llapan llaqta runakunapa yanapayninwan allinlla tiyakunapaq. Allin yuyaywan, chuyay yachaywan kawsayta
+kallpachasaqku; chaywan, runa masinchikwan yanapanakuspa hawka kawsayta tikachinapaq, waytachinapaq.
+!%
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a)Llaqta runakuna allin yuyaywan, allin sunquwan ima
+rurayninkuta huntachinankupaq kallpachanqa. (ch) Estado nisqapaq llamkaq runakuna chuya chuyapi allin
+llamkayta ruranankupaq, kamachiykuna kanqa; chaypaq, llaqta runata minkarikunqa ima rurachisqanta
+kallpachananpaq, qawarinanpaq. (h) Runakuna umalliq kasqankurayku mana ima munasqanku ruranankupaq,
+ama pitapas saruchanankupaq, chayhina runakunapaq manaña pampachay kananpaq kamachikuykunata
+churachinqa. (i) Llapan runakunapa yuyaychakusqankuta, ima munasqankuta Estado nisqaman
+chayachinankupaq, chuya chuya llamkayta, hawka kawsayta purichinqa ñawpaqman. (k) Droga apaqkuna,
+contrabando apaqkuna, yuraq kunkayuq runakuna chay mana allin kawsaq runakunawan yanapanakuspa
+llamkaq manaña kananpaq, hawka kawsayta ama waqllichinapaq, mana qilli qullqi kananpaq, llapan runa
+impuestota pagananpaq, kamachikuykuna kanqa. (l) Ama imapas huk runakunapa munayninmanhinalla
+rurasqa kananpaq qatipanqa Estado nisqapaq llamkaqkunata.
+
+Iskay chunka qanchisniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Droga nisqa chinkananpaq
+Droga nisqakuna manaña kananpaqmi tukuy imaymanata rurasaqku, runakunapa sunqun munasqanta
+qawarispa, allin yachaykunata tanqarispa, qullqitapas, rantikuykunatapas, hampiykunatapas qawarispa.
+Chaymantapas rimanakullaykutaq, chay kuka tarpuqkuna huk tarpuykunata wiñachinankupaq Estado
+nisqamanta yanapay kananpaq, chaywan paykunapas allin qullqita hapispa allin kawsayman puririnankupaq;
+hinallataq pakallapi droga apaqkuna, rantiqkuna ima chinkananpaq imaymana kamachiykuna lluqsimunqa.
+Droga millay kasqanta lliw runakunaman riqsichinapaq willakuykunata mastarichisaqku. May llaqtakunachus
+chay droga nisqa apaqkunapa chawpinpi tarikunku, paykunapaqmi aswan yanapay kanqa; hinallataq
+drogallawan kawsaq runakunapas yanapayta churasaqku.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Pakallapi droga ruraqkuna, apaqkuna, rantiqkuna ima
+chinkanankupaqmi kamachikuykuna kanqa, chaykunaqa rurakunqa, chuya yuyaypi, musuq kawsaykunata
+qawarispa; chaypaqqa, allin yachaykunata pataman uqarinqa, ayllu wasikunapa yanapayninwan. (ch) Chay
+drogawan llamkaq, narcotráfico nisqapi puriqkunata, organizacionninkunata imam lliwta chinkachinqa. (h)
+Drogapi puriq runakuna manaña kananpaq; hinallataq, hampina wasikunapi droga hampikuna chinkananpaq
+kamachikunqa. (i) Droga nisqapaq kuka tarpuqkuna, huk kawsaykuna tarpuyman rinankupaq yanapay
+kanqa, chaywan aswan chuya qullqiwan llamkanqaku; chaypaqmi, hatun ñankunata kichachinqa mana
+sasachakuywan kawsayninkunata hatun llaqtakunaman, qatuna wasi nisqaman chayachinanpaq. (k) Maypichus
+hatun rimaykuna karqan hawa nacionkunawan kay drogakuna chinkachinapaq, chaykuna chaninchakuspa
+chiqaqman churakunqa; hinallataq, kuka tarpuq nacionkunawan, droga rantiq nacionkunawan kuska huk
+llamkayllata kallpachanqa. (l) Maypichus chakrakuna, allpakuna, chay kukawan tarpusqa, huk qurakunawanpas
+wakchayasqa kan, chaykunata yapamanta qapaqyachinqa musuq tarpuykuna wiñarinanpaq. (ll) Pakallapi
+droga apaqkuna chinkachinapaq, Estado nisqapi llamkaq runakuna mana qullqirayku makinku
+pakichikunankupaq, kamachiykuna churakunqa. (m) Chay drogawan kirisqa llaqtakunapi ecoturismo nisqata
+llamkachinqa, chaypi tiyaqkunapa yanapayninwan. (n) Mana Hatun Kamachinapa riqsisqallan droga
+apaqkunapaq wanachiykunata churachinqa.
+
+Iskay chunka pusaqniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Perumanta Hatun Kamachinanwan, Derechonchikta qawarispa purinapaq, justicia llapanman chayananpaq, Poder
+Judicial sapanmanta kikinchasqa kananpaq
+!&
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Llapallan runaman Justicia chayananta munayku. Hawka kawsanapaq, mana piqpa aysakachasqan poder
+judicial purinanpaq, kikinmanta qullqintapas hapispa llamkananpaq; chaymantapas makipurapi ñawpa
+runakunapa yachachiwasqanchik justiciawan llamkanankupaq. Chaynallataq, Hatun Kamachina ukupi kaq
+Derechonchikkuna, Tratados Internacionales ukupi kaqkunapas riqsisqa kananpaq, runakunapa rurayninpas
+munasqanmanhina rurakunanpaq.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Poder Judicial mana pipa aysakachasqan purinanpaq, kikinmanta
+qullqintapas hapispa llamkananpaq kallpachayta qusaqku; kikillantaq kanqa, Ministerio Público nisqa, Consejo
+Nacional de Magistratura nisqa, Tribunal Constitucional nisqapas purinankupaq. Chayqa rurakunqa Estado
+nisqapa musuq rurayninkuna ukupi, sapa suyukunawan, llaqtakunawan kuska. (ch) Auturidadkuna, Poder
+Judicial kamachiqkunata chuya chuya akllanakuypi churakunqaku, chay runakuna chaninchasqa kananpaq
+musuq yachaykunawan kallpachasqa kanqaku. (h) Llaqta runamanta, ayllu runamanta lluqsiq justiciatawan
+chaninchanqa, ichaqa, Poder Judicialpa kamachikusqan justiciatawan kuskancharisqa purinanpaq, chayllan
+allin rimanakuyman chayasun; chaypaqmi, huk kamachikuykuna lluqsimunqa. (i)Juez de Paz nisqa
+autoridadkuna akllanakuypi churasqa kanqaku, ima ruraypas qawasqa, kallpachasqa kanqa. (k) Mana
+awqanakuypi kawsanapaq, manaña sapa kuti ñakariypi tarikunapaq rimanakuykunata kallpachanqa. (l) Hatun
+kamachinapa kamachiynin riqsisqa kananpaq, tukuy imata kamachinqa, Derechos Humanos nisqa yupaychasqa
+kananpaq kallpachallanqataq, mana kamachisqanmanhina puriqkunapaqtaq hasutayta churachinqa. (ll) Allin
+llamkay Poder Judicial ruranan qawasqa kananpaq kamachikuykuna kanqa, Derechos Humanos chaninchasqa
+kananpaq, mana allin ruraqkunatas chinkachinqa llaqta runawan, institucionkunawan kuska. (m) Llapan
+llaqtakunapi Defensoría del Pueblo kananpaq, allinta llamkaspa purinanpaq kamachikunqa.
+(n) Maykunapichus Poder Judicial llamkachkanku chayta qawaqkuna kananpaq kallpanchanqa
+Iskay chunka isqunniyuq ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Llapan runakuna imamantapas willasqa kananpaq, ima rimayninpas, qillqayninpas uyarisqa kananpaq
+Runakunapa derechosninku allin yupaychasqa kananpaq, tukuy runa willay mañakuspa chaskispa kanankupaq,
+hinallataq, Gobierno ima rurasqantapas chuya chuyata, ama llullakuspa willakunanpaq, rimanakuyku.
+Chaymantapas rimanakullaykutaq, pipas mana manchakuspa, mana pakakuspa imatapas rimananpaq, llapan
+runakuna ima willakuytapas allinta, chiqanta, chaskinankupaq. Nillaykutaq, yuyaypi qispisqa prensa nisqa
+kananpaq, hinallataq, tukuy willakuqkuna paqarichiq astawan mastarikunanta, imaymana willakuykunata
+runaman riqsichispa kananpaq.
+Ima willaymantapas yachay, ima yuyasqanchik haykaqpas munaspa rimasqa chiqan kananpaq Estado nisqaqa:
+(a) Gobiernopa ima rurasqantapas, gastukuna rurasqanmantapas, kikinta chuyata, mana imatapas pakaspa
+willakunankupaq kamachikamunqa. (ch) Pipas mana manchakuspa, mana pakakuspa imatapas rimay kanantaqa
+amachakunqam; chaypaq mana yanapaq kamachikuykunata, chiqap willakuy pantachiqkunata ima
+chinkachipunqa. (h) Chuya chuya ruraykunapim Estado nisqapa willakuyninkunataqa pimanpas riqsichinqa.
+(i) Estado nisqapa rurayninkuna, willakuyninkuna riqsiy munaqpaqqa manam sasachu kanqa, pisi qullqillawan
+imatapas utqaylla chaskinqaku, munaspaqa, medios electrónicos (computadora nisqapin) tarinqaku. (k)
+Estado nisqapa rurayninkuna willakuyman chayayqa Derechonchikmi, ichaqa chay willakuyta mana
+waqllichispalla apananchik, Seguridad Nacional nisqa mana urmananpaq, Perú allpanchik allin qawasqa
+kananpaq. (l) Estado nisqapa willakuynin chaskinapaq, ima rurasqanpas riqsisqa, willasqa kananpaq,
+hukllachasqa kamachikuykuna kanqa. (ll) Sapa akllanakuy kaptin, Partido Político nisqakuna atipanakuypi,
+llallinakuypi, yaykunankupaq, kamachikunqa; sapakamapas ima kasqanta yachananpaq, chay willay
+kamayuqkuna, Medios Masivos nisqamanta ima tapukuytapas chaskinankupaq.
+!'
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (m) Willakuy ruraqkunapaq imamantapas manam kutipakuypas,
+piñachiypas kananpaq kamachikuykunata churachinqa. (n) Llapan qillqaspaña, rimaspaña willakuqkunapaq
+kikinkumanta allin llamkay ruranankupaq yanapakuyta churanqa, chaypaq, llapallan runakunata,
+institucionkunata, imamantapas willasqa kanankupaq derechunku amachasqa kananpaq, minkakullanqataq.
+(ñ) Periodistakuna, willay riqsichiypi llamkaqkuna, mana pita manchakuspa imatapas willanankupaq,
+kamachikuykunata churachinqa; chaynallataq, willay kamaq empresakunapas allin chuya willakuy
+qispichinankupaq, kamachikuy kallanqataq. (p) Pikunachus, mana kasqan rimaqkunapaq, runakunapa sunqun
+kirichiqkunapaq, honran tupaqkunapaq, paykunataqa manam riqsipanqachu, aswanmi chinkanankupaq musuq
+kamachiykuna lluqsimunqa.
+
+Kimsa chunka ñiqi Política de Estado nisqanmanta
+Terrorismo nisqa chinkananpaq Perú Suyupi runa allin kawsarinankupaq
+Derechos Humanos nisqa ukupi Terrorismo nisqa chinkarinanpaq rimanakuyku; hinallataq kay Perú
+llaqtanchikpi runapura pampachanakuyta kallpachaspapuni, chay hawka kawsay ukullapim ima llamkaypas
+aparikunqa wakcha kaypas chinkarinqa allin kawsaypas wiñarinqa.
+Chaykuna qispichinapaqmi Estado nisqaqa: (a) Terrorismo lliw chinkananpaqmi tukuy imapas rurakunqa,
+justiciam wanachinqa chay terrorismo ukupi puriqkunata, yapamanta musuq ruraykuna manaña kananpaqpas
+allin qawariymi kanqa, droga nisqawan llamkaqkunatapas qawarispa. (ch) Derecho Internacional nisqawan
+tupaqtam, Tratados Internacionales nisqa ukupim terrorismo nisqa mana kananpaq kamachikuykuna kanqa.
+(h) Democracia nisqapi tiyanapaq, hawka kawsaypi tiyanapaqpas yachaykuna kamachikamunqa, hinallataq
+Estado de Derecho nisqapi amachasqa kawsanapaq. Terrorismo mana kananpaqpas yachallanqakutaq. (i)
+Chay terrorismopa saqisqan kirikunapas, nanaykunapas hampinapaqmi kamachiykuna rurakunqa, hinallataqmi
+chay ñakarisqa runapaqpas kutichipuykuna kallanqataqmi. (k) Terrorismorayku llaqtakunamanta lluqsiq
+runa kutipunankupaq kallanqataq yanapaykuna, yapamanta ayllukuna sayarichinapaqpas. (l) Terrorismo
+paqarichiq mana allin kawsaykuna sapinmanta chinkananpaq allin kamachiykuna rurakunqa.
+
+"
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Qispichinapaq Rimariyniyku
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Anexo nisqa
+
+Acuerdo Nacional nisqa qispinapaq rimanakuy
+Wiraqucha Presidente de la República nisqa minkakusqanmantapacha Congreso Wasipi kaq partido
+politicokunapas, llaqtakunapi llamkaq institucionkunapas, runa masinchikpa organizacionkunapas,
+Gobiernopas imam sumaq Acuerdo Nacional nisqata aparinapaq rimarinakuyta chaninchariyku. Chay
+rimanakuywanmi Democracia nisqanchiktapas, peruano kasqanchiktapas allinta sapinchachisun;
+chayllawantaqnmi qipa pachapi llaqtanchikrayku rurayninchikta qawarisun Políticas de Estado nisqata
+chiqancharispa.
+Kay ruraykunaqa democraciapa ancha sumaq mastarikuyninmi, chaypiqa rimanakuypas sapa rimaqpa
+yuyaymanasqanmanhina, maymanta hamusqanmanhina, imayna rimaynin churasqanmanhina allin chaninchasqa
+kanqa. Estado ukupipas, llaqtakunapipas llapa rimanakuykuna apakusqankunataqa aswantam qiminchariyku;
+qawarillaykutaqmi ancha yuyaywan chay rimanakuykuna allin takyasqa kananta, chaywanmi Democracia
+nisqanchik qapaqyanqa.
+Kay qispisqa rimanakuy hawka kawsay ukupi aparikunanpaq tukuy kallpachaykunata rurasaqku, llapa runapa
+derechosnninta qawarispa, runapa allin rurayninta sapinchaspa, aswanpas awqanakuyta, takanakuyta
+chiqnirispa; chay maqanakuy ukupiqa, pimantapas maymantapas hamuspaqa, manam ima rimanakuypas
+aparikunmanchu.
+Democraciapipas Derechos nisqapipas tiyayninchikqa allinmi kachkan. Acuerdo Nacional nisqapa rurayninqa
+wakchakay pisiyachinapaqpas, llapa runaman justicia aypananpaqpas; chayqa Perú Suyuta kuskalla
+qawariyninchikwanmi rurarikunqa Políticas Estado nisqawanpas huntachina kanqa. Chaymi kanqa llapallan
+runaman allin qali kawsayman aypananpaq, yachana wasikunapi aswan allin yachaykuna chayananpaq (FORO
+de Equidad Social); mana pitapas sarunchaspa allin llamkaykunaman aypananpaq, takyasqa qullqi kamachiy
+ukupi, qullqiyuqkunata minkarikuspa, hawa naciónkunawan kuska huñunarikuspa, allin kawsayta wiñarichispa,
+ichaqa llapallan runata qawarispa (Foro de Competitividad). Estadonchikpas allin takyasqa, musuqyachisqa
+kananpaq, sapa suyunkunapi, llaqtankunapi runanrayku allin llamkananpaq (Foro de Institucionalidad y de
+Ética Pública).
+Hinallataq llapan huñunakuymanta lluqsiq kamachinakuykunapas allin ruraykunaman tikrakunan, chaypim
+rurakunchus manachus chaytaqa yachakunqa, partidos políticos nisqapas kikin llaqtapas qawarinankupaq.
+Democracia nisqa allin sapinchasqa kananpaqmi Perú Suyupi tiyaq llapallan runata minkarikuyku kay hatun
+rimanakuyta llapanchikmanta allinta aparinapaq. Democracia ukupiqa mana tupasqa rimaykunapas
+allillantaqmi, ichaqa aswan chaninchasqam kanqa sumaq rimanakuypas allin yuyay ukupi llamkariypas,
+llapallan runa masinchik mañakuyninta huntachinapaq.
+Hatun Kamachikuq Wasipi, pichqa punchaw pawqar waray killapi, 2002 watapi qillqariqkuna:
+Alejandro Toledo Manrique,
+Presidente de la República
+Roberto Dañino Zapata,
+Presidente del Consejo de Ministros
+"
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Alan García Pérez
+Partido Aprista Peruano
+Valentín Paniagua Corazao
+Acción Popular
+Lourdes Flores Nano
+Unidad Nacional
+Alberto Cruz Loyola
+Partido Perú Posible
+Fernando Olivera Vega
+Frente Independiente Moralizador
+Aldo Estrada Choque
+Unión por el Perú
+Ernesto Blume Fortini
+Somos Perú
+Mons. Luis Bambarén Gastelumendi, S. J.
+Conferencia Episcopal Peruana
+Darío López Rodríguez
+Concilio Nacional Evangélico del Perú
+Julio Favre Carranza
+Confederación Nacional de Instituciones Empresariales Privadas
+Manuel Yzaga Salazar
+Sociedad Nacional de Industrias
+Mario Huamán Rivera
+Confederación General de Trabajadores del Perú
+Rvdo. Padre Gastón Garatea Yori
+Mesa de Concertación para la Lucha Contra la Pobreza
+Washington Román Rojas
+Coordinadora Nacional de Frentes Regionales
+
+"
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Acuerdo Nacional nisqa
+
+Políticas de Estado nisqakuna
+
+Musuq simikuna/Glosario
+Umalliq (kuna). En el texto alude a representantes, literalmente el que encabeza.
+Hatun Kamachina. Constitución Política del Estado.
+Kamachiqkuna. Autoridades.
+Qispichiy. Hacer realidad lo que uno se propone.
+Qispisqa. Libre, realizado.
+Yuyaymanay. Pensar, en este caso, lo que piensa la gente.
+Tiyay. Deviene de sentarse, en este caso lo asumimos como vivir.
+Taqwiriy. Investigar.
+Wanachiykuna. Sanciones.
+Kamachikuykuna. Leyes, normas legales.
+Akllanakuy. Elecciones.
+Pisi. Poco, escaso.
+Chaninchay. Respetar, valorar.
+Awqanakuy. Odiarse, enfrentarse.
+Ñawpa pacha kawsay yuyaykuna. Historia.
+Hawka kawsay. Vivir en paz, tranquilidad.
+Hatun rimanakuy suyu. Espacio macro regional de diálogo y coordinación.
+Hatun rimanakuy wasi. Espacio regional de diálogo y coordinación.
+Perú suyu qawaq kamasqakuna. Sistema de defensa nacional.
+Perú Suyupa Hatun Rimanakuynin. Acuerdo Nacional.
+Huk nacionkuna rimanakuy qawaq. Política exterior.
+Kawsay yachaykuna. Cultura.
+Cuerpo kallpanchay yachay. Educación física.
+Ima sumaq ruray yachay. Educación artística.
+Llamkay yuyaypi yachachiy. Formar para el trabajo.
+Allin hampiy ruraykuna. Gestión de la salud pública.
+Yuyay chinkay unquykuna. Enfermedades mentales, demencia.
+Hampi kamayuq. Médico.
+Aqaruraykuna. Plagas.
+Qispinana. Valores.
+Tarpuyninkumanhina. De acuerdo a sus pautas culturales.
+Kay rikchaq huñunakuykuna. Grupos similares.
+Qatu rantinakuna. Mercado, comercio.
+Chiqap yachay. Conocimiento científico.
+Qullqi waqaychay. Tesoro público.
+Taksa ruruchiq. Pequeña empresa.
+Hatun willana. Sistema de información.
+Maki pakichikuy. Corrupción causado por el dinero.
+Makipura. En igualdad de condiciones.
+Willay kamayuq. Periodista.
+Willay riqsichiypi llamkaqkuna. Prensa.
+Qullqi kamachiy. Política económica.
+Tiqsi muyu. Mundo, hemisferio.
+"!
+
+