israel/ProverbEval · Datasets at Hugging Face

Proverb stringlengths 4 244
ለልጅ ጥርስህን፤ ለዝንብ ቁስልህን (አታሳይ)።
ለመሀን እምዬ፤ ለአገልጋይ እትዬ ብርቋ ነው። (ለአገልጋይ ~ ለባሪያ) ለመኼድና ለመላወስ፥ አዚዥ ራስ።
ለመማር ክፍል መግባት፤ ለመኮረጅ ካሮት መብላት። (ለመኮረጅ ~ ለማለፍ) ለመስማት የፈጠንህ፤ ለመናገር የ዗ገየህ ዅን።
ለመሪህ አሣ ምሰል።
ለመራመድ ያቃታት እግር፥ ለእርግጫ ተነሣች።
ለመስማት የፈጠንህ፤ ለመናገርና ለቁጣ የ዗ገየህ ኹን። ለመሥራት የሚያፍር፥ መብላት አይደፍር(ም)። ለመሥራት ያፈረ፤ ለመብላት ደፈረ።
ለመስጠት አለመቸኮል፥ ከሰጡም ወዱያ አለመጸጸት። ለመስጠት አትቸኩል፤ ሰጥተህም አትጸጸት።
ለመብላት የጠፋ ቅቤ፥ ስሞት በአፍንጫዬ ይፈስሳል አለ ድሮ። (ይፈስሳል~ይፈሳል)
ለመታማት መፍራት።
ለመነኰሴ፥ መልካም ለሴ። (:_ ሙቀት ያለው ጢቢኛ፥ ለከት፥ ሙልሙል) ለመነኰሴ፥ መልካም ልላ።
ለመከራ የጣፈው፥ ቢነግድ አይተርፈው።
ለመከራ ያለው መነኰሴ፥ ዳዊቱን ሸጦ አህያ ይገዚል። ለመጪው ትውልድ፥ አይለጉት ሀኬት።
ለመሆኑ ሳይሆን፥ እንዳት ይሆናል? ቢሆን። (ለመሆኑ ~ ለመሆን)
ለሙት የለው መብት።
ለሚመለከት ለሚያየው፥ ሞት ቅርብ ነው። ለሚስት ያጎርሧል፤ ለተመታ ይክሷል። ለማረም፥ ማን ብልት? ሲሠራው ግን፥ ግድፈት። ለማን ይፈርደ? ለወደደ አይደለም ለወለደ።
ለማን ይፈርደ? ለወደደ፥ አይደለም ለወደደ፥ ለወለደ።
ለማን ይፈርደ? አይደለም ለወደደ ለወለደ። ለማኝ ቢያብድ፥ ስልቻውን አይጥልም። ለማኝ አያማርጥም፤ ማር አይኮመጥጥም። ለማዕበል ወደብ፤ ለነፋስ ገደብ የለውም። ለማየት የፈለገ፥ አይኑን ይገልጣል። ለማያቅህ ታጠን ብልሀል ሀሰን። ለማያውቁሽ ታጥበሽ ቅረቢ።
ለማያውቅ ፎገራ ደሩ ነው። ለማያውቅሽ ታጠኝ። ለማይሞት መድኀኒት አለው።
ለማይሥቅ ውሻ ነጭ ጥርስ፤ ለማይገላምጥ ድሮ ቀይ አይን ይሰጠዋል። ለማይችለው አይሰጥ።
ለማይሰጥ ሰው፥ ሲቸግረው ስጡኝን ማን አስተማረው? ለማይሰጥ ሰው፥ ስጡኝ ማለትን ማን አስተማረው? ለማይሰጥ ሰው፥ ስጡኝን ማን አስተማረው።
ለምላጭ የሰጡት ገላ አያምም።
ለምሽት መብራት፤ ለመከራ ጊዛ ብልኀት። ለምሽት መብራት፤ ለሥራ ብልኀት።
ለምን ላለው፥ ፈጣሪ አለው፤ ጠጅ ለላለው፥ ውሃ አለው። ለምን ሰርግ ይኼዳል? ሰርግ አለ፥ በቤቱ።
ለምን ተክዤ? አምላክን ይዤ።
ለምን ያለው ስልቻውን፤ ጫን ያለው ኮርቻውን። (ያለው ~ ላለው) ለምን ያለው ስልቻውን፤ ጫን ያለው ኮርቻውን አያጣም።
ለምን ጊዛው ነቀዝሽ።
ለምኖ ለማኝ፥ ቆቤን ቀማኝ። ለምክንያት ምክንያት አለው። ለምክንያት ድመት ሞተች።
ለሞተ አህያ ሰርድ ቢሰጡት፤ ምን ይጠቅማል? ለሞት የለውም መድኀኒት።
ለሞኝ ንገረው፥ ምን ይሰማ ብዬ? ለብልኅ ንገረው ምን ይሳተው ብዬ? ለሞኝ፥ እሳትና ውሃ ቀለብ አይመስለውም።
ለሞኝ ከሣቁለት፤ ለቅ዗ን ከሮጡለት። (ለቅ዗ን ~ ለውሻ) ለሞኝ ጉድ጑ድ አያሳዩትም፥ ቤት ነው፥ ብል ይገባበታል። ለሞፈር ቆራጭ፥ ዕርፍ አይታየውም በግላጭ።
ለሞኝ፥ ሠኔ በጋው፥ መስከረም ክረምቱ።
ለሥልጣን ቢመነኰስ፥ ተያ዗ ሲደንስ።
ለሥሡ ፍትፍት አሳይቶ፥ እበት ማጉረሡ። (ማጉረሡ ~ ያጎርሧል) ለሥራ አልደረሱ፤ ከመብሉ አልታገሡ።
ለሥራ ወንድ፤ ለሴት ሆድ።
ለረጅም መንገድ አትሩጥበት፤ ለረጅም ነገር አትቸኩልበት። ለረጅም ሰው፥ ልብ እና ልብስ ያጥረዋል።
ለራሱ ሲቆርስ አያሳንስ። (አያሳንስ ~ አያሳንሱ) ለራሱ አብድ ይሮጣል፥ አትርሳኝ ብል ተከትልታል። ለራሱ አያውቅ ነዳይ፥ ቅቤ ለመነ ለአዋይ።
ለራሱ አያውቅ ጠንቋይ፥ መድኀኒቱ ለአዋይ።
ለራሱ የማይረባ፥ ለላላም አይረባ። (ለላላም ~ ለሰውም) ለራሱ ጥላ፤ ለእግሩ ከለላ።
ለራስ ምታት ጩህበት፤ ለሆድ ቁርጠት ብላበት። ለራስ ሲቆርሱ፥ አያሳንሱ።
ለራስ ቢያወሩ፥ ለቅንቅን (ይ዗ሩ)። ለራስ ከበጁ፥ አይታጡ ደጁ።
ለራስ ያሉት ማር፤ ለባዕድ ያሉት ሽንኩርት።
ለራስ ያሉት ገንፎ አይቀጥን፥ ለላላ ያሉት ገንፎ አይወፍርም። ለራበው ሰው ቆል፤ ለቁልቁለት በቅል።
ለራበው ባድ መሶብ ማቅረብ። ለራት የማይተርፍ ዳረጎት። ለርስት ሴቶች ስን኱ ይሞቱበታል። ለሮጠ አይደለም፥ ለቀደመ እንጂ። ለሸማኔ ማገጃ፤ ስለት ማረጃ።
ለሰለባ የመጣ፥ ልብስ ቢጥሉለት አይመለስ(ም)። ለሰማይ ምሰሶ፤ የለው ለባዕድ ሥር የለው። ለሰበበኛ ቂጥ፥ መረቅ አታብዚበት።
ለሰባቂ ጆሮ(ህን) አትስጠው።
ለሰው ልጅ ሲያበሉ፥ ለውሻ ልጅ ያብሉ። (ሲያበሉ ~ ሳያበሉ) ለሰው ልጅ ከሚያበሉ፥ ለውሻ ልጅ ያብሉ።
ለሰው ልጅ ከማብላት፥ ለውሻ ልጅ ማብላት። ለሰው ሞት አነሰው።
ለሰው ልጅ ዕውቀት፤ ለጦጣ ብልጠት።
ለሰው ሞት አነሰው፥ ውሻውንስ ፈሴ መለሰው አለች ቀበሮ። ለሰው ሰው ነው፥ ልብሱ።
ለሰው ቢነግሩት ለሰው።
ለሰው ቢናገሩ፥ መልሶ ለሰው፥ ጫር ጫር አድርጌ አፈር ላልብሰው። ለሰው ብል መሞት አምላክነት ያሻል።
ለሰው ብል ሲያማ፥ ለእኔ ብለህ ስማ።
ለሰው ብትል ትጠፋለህ፤ ለእግዛር ብትል ትለማለህ። ለሰው እንግዳ፤ ለአገሩ ባዳ።
ለሰው ከበሬታው ሰው፤ ለወጥ ማጣፈጫው ጨው። ለሰው የማይል ሰው፥ ሞት(ም) ሲያንሰው።
ለሰው ያስታውቅ፤ ለራሱ አያውቅ። ለሰው ጠላቱ፤ ይወጣል ከቤቱ። ለሰይጣን፥ አትስጠው ሥልጣን። ለሰይጣን እን኱ን ወዳጅ አለው።
ለሰጭም አያንሰው፤ ለበዪም አይደርሰው።
ለሴት ልጅ እስከ አርባ ቀን ሞቷን፥ ከዙያ ወዱያ ሀብቷን።
ለሴት ምሥጢር መንገር፤ በወንፊት ውሃ መቅዳት። (መንገር ~ ማውራት) ለሴት ምክር አይገባትም።
ለሴት ምክር አይገባትም፥ መከራ አያስተምራትም። ለሴት ብርቱ፤ ወንድ መድኀኒቱ።
ለሴት ደላ፤ ለአህያ ዳውላ።
ለሴት ጠላ፤ ለፈረስ ቆላ (አይረባውም)። ለሴትና ለአህያ፥ አይነፍጉም ደላ። ለሴትና ለጉም አይ዗ነጉም።
ለስሟ መጠሪያ፥ ቁና ሰፋች። (መጠሪያ ~ መጥሪያ)
ለሹመት ካልመከሩለት፤ ለጥርስ ካልነከሩለት። (ካልነከሩለት ~ ካልከደኑለት) ለሹመት ያደለው፥ የለማኝ አለቃ ይሆናል።
ለሺ ወፍ፥ አንድ ጉሉንጉፍ። ለሺ ፍልጥ፥ ማሰሪያው ልጥ።
ለሽማግላ የሚያስተምር በውሃ ላይ ይጽፋል፥ ለሕፃን የሚያስተምር በድንጋይ ላይ ይጽፋል።
ለቀለብላባ አማት፥ ሢሶ በትር አላት።
ለቀላል (ሰው) ምሥጢር፤ መንገር በቀዳዳ አቁማዳ ጤፍ መቋጠር። ለቀማኛ የለውም እጅ፤ ለበቅል የለውም ልጅ።
ለቀበጠች አማት፥ ሢሶ በትር አላት። ለቀባሪው አረዳት።
ለቀን ቀጠሮ፤ ለሴት ወይዘሮ።
ለቀንዳም በሬ ቤት አትከልክለው፥ ቀንደ ይከለክለዋል። (ይከለክለዋል ~ ይከልክለው)
ለቀጣፊ ይደልዎ ጥፊ፤ ለቀልቃላ ይደልዎ ደላ፤ ለመናጢ ይደልዎ ቡጢ። ለቁንጫ፥ ለምድ ያወጣል።
ለቀጣፊ፥ ሬት ሸንኮሩ ነው። ለቀጣፊ ሬት አይመረው። ለቀጣፊ አደራ ስጠው።
ለቁንጫ መላላጫ።
ለቂጡ ጨርቅ የለው፥ ቆንጆ ያባብላል። ለቅልብልብ አማት፥ ሢሶ በትር አላት። ለቅሶ ሳለ ከቤት፥ ለቅሶ ይኼዳል ጎረቤት። ለቅሶ ሳለ ከቤት፥ ይኼዳል ጎረቤት። ለቅናት፥ የለውም ጥናት።
ለቅ዗ን እግር አንሥተውለት፤ ለውሻ ሮጠውለት። (ሮጠውለት ~ ሸሽተውለት) ለቆመ፥ ሰማይ ቅርቡ ነው።
ለቅ዗ን እግር አንሥተውለት።
ለቆማጣ፥ አንድ ጣት ብርቁ ናት። ለበራ ወለባ፤ ለውሻ ገለባ።
ለበሬ መንጃ፤ ለማሩ መውጊያ፤ ለሸማው መከንጃ። ለበጋ ጥጃ ውስ አነሰው ወይ።
ለበግ ደጋ፤ ለምቾት አልጋ።
ለቡናሽ ቁርስ የለሽ፤ ለነገርሽ ለዚ የለሽ። ለባለጋራህ፥ ብልኅ ኹንበት።
ለባለጌ፥ ገድሉ ውርደቱ።
ለባዕድ የሰጡት ኮሶ፥ ይወጣል ደም ጎርሦ። ለቤቱ ነጭ ሽንኩርት፤ ለውጭ ግን ቀይ ሽንኩርት። ለቤት ሳማ፤ ለውጭ ቄጤማ። (ቀጤማ ~ ቄጤማ) ለቤት ሳንቃ፤ ለነገር ጠበቃ።
ለቤት ሳንቃ፤ ለሰው አለቃ፤ ለነገር ጠበቃ ያስፈልገዋል። ለቤት ባላ፤ ለችግር ነጠላ (ያስፈልገዋል)።
ለቤት ሳንቃ፤ ለሰው አለቃ።
ለብልኅ ንገረው ምን ይስተው ብዬ፤ ለሞኝ ንገረው ምን ይገባው ብዬ። ለብልኅ አይነግሩ፤ ለድመት አያበሩ።
ለብልኅ አይነግሩ፥ ካልጠየቀ በስተቀር።
ለብልኅ አይነግሩ(ም)፤ ለንጉሥ አይመክሩ(ም)። ለብቻው የሮጠ፥ የሚቀድመው የለም።
ለብልኅ አይነግሩ(ም)፤ ለአንበሳ አይመትሩ(ም)።
ለብዙ ጸልት ማሰሪያው አቡነ ዗በሰማያት። ለቦና ጥጃ ውስ አያንሰውም።
ለተማሪ ቆል፤ ለወታደር በቅል። ለተሟጋች መ዗዗ኛ፤ የዳኛ ትእግስተኛ። ለተረታው ያበደረ፥ እሳት ጨመረ። ለተራበ ቂጣ፤ ለተጠማ ዋንጫ። ለተራበ በርገር፤ ላፈቀረ ጠበል።
ለተራበ በግብር፤ ለተበደለ በነገር (ተገኘ)። ለተራበ ግብር፤ ለተበደለ ነገር።
ለተሸሸገ ምግብ፥ የተሸሸገ ሆድ አይጠፋለትም።
ለተሾመ ይመሰክሩለታል፤ ለተሻረ ይመሰክሩበታል። (ይመሰክሩለታል ~ ይሟገቱለታል)
ለተሾመው ይመሰክሩለታል፤ ለተሻረው ይመሰክሩበታል። ለተቀማጭ፥ ሰማይ ቅርቡ ነው።
ለተባባሰው፥ ማጭድ አታውሰው። ለተቸገረ የማያዝን፥ ዕንብርት የለውም።
ለተንኮለኛ ሲሉ ይሰበስባሉ፤ ለቅን ይፈርዳሉ።
ለትኋን ል጑ም ማጉረሥ፤ ለአፈኛ ሰው መመለስ (አይቻልም)። ለቸኮለ ሰው፥ ዋንጫ አስጨብጠው።
ለቸኮለ፥ ዋንጫ አስጨብጠው።
ለችግር የጣፈው፥ ቢነግድ አይተርፈው። (የጣፈው ~ የፈጠረው) ለነገ የማይልን ሰው፥ ጅብ በላው።
ለኀምሳ ጋን፥ አንድ አልል (ይበቃል)። ለሀብት አባት እንጂ፥ አጎት የለውም።

ለልጅ ጥርስህን፤ ለዝንብ ቁስልህን (አታሳይ)።

ለመሀን እምዬ፤ ለአገልጋይ እትዬ ብርቋ ነው። (ለአገልጋይ ~ ለባሪያ) ለመኼድና ለመላወስ፥ አዚዥ ራስ።

ለመማር ክፍል መግባት፤ ለመኮረጅ ካሮት መብላት። (ለመኮረጅ ~ ለማለፍ) ለመስማት የፈጠንህ፤ ለመናገር የ዗ገየህ ዅን።

ለመሪህ አሣ ምሰል።

ለመራመድ ያቃታት እግር፥ ለእርግጫ ተነሣች።

ለመስማት የፈጠንህ፤ ለመናገርና ለቁጣ የ዗ገየህ ኹን። ለመሥራት የሚያፍር፥ መብላት አይደፍር(ም)። ለመሥራት ያፈረ፤ ለመብላት ደፈረ።

ለመስጠት አለመቸኮል፥ ከሰጡም ወዱያ አለመጸጸት። ለመስጠት አትቸኩል፤ ሰጥተህም አትጸጸት።

ለመብላት የጠፋ ቅቤ፥ ስሞት በአፍንጫዬ ይፈስሳል አለ ድሮ። (ይፈስሳል~ይፈሳል)

ለመታማት መፍራት።

ለመነኰሴ፥ መልካም ለሴ። (:_ ሙቀት ያለው ጢቢኛ፥ ለከት፥ ሙልሙል) ለመነኰሴ፥ መልካም ልላ።

ለመከራ የጣፈው፥ ቢነግድ አይተርፈው።

ለመከራ ያለው መነኰሴ፥ ዳዊቱን ሸጦ አህያ ይገዚል። ለመጪው ትውልድ፥ አይለጉት ሀኬት።

ለመሆኑ ሳይሆን፥ እንዳት ይሆናል? ቢሆን። (ለመሆኑ ~ ለመሆን)

ለሙት የለው መብት።

ለሚመለከት ለሚያየው፥ ሞት ቅርብ ነው። ለሚስት ያጎርሧል፤ ለተመታ ይክሷል። ለማረም፥ ማን ብልት? ሲሠራው ግን፥ ግድፈት። ለማን ይፈርደ? ለወደደ አይደለም ለወለደ።

ለማን ይፈርደ? ለወደደ፥ አይደለም ለወደደ፥ ለወለደ።

ለማን ይፈርደ? አይደለም ለወደደ ለወለደ። ለማኝ ቢያብድ፥ ስልቻውን አይጥልም። ለማኝ አያማርጥም፤ ማር አይኮመጥጥም። ለማዕበል ወደብ፤ ለነፋስ ገደብ የለውም። ለማየት የፈለገ፥ አይኑን ይገልጣል። ለማያቅህ ታጠን ብልሀል ሀሰን። ለማያውቁሽ ታጥበሽ ቅረቢ።

ለማያውቅ ፎገራ ደሩ ነው። ለማያውቅሽ ታጠኝ። ለማይሞት መድኀኒት አለው።

ለማይሥቅ ውሻ ነጭ ጥርስ፤ ለማይገላምጥ ድሮ ቀይ አይን ይሰጠዋል። ለማይችለው አይሰጥ።

ለማይሰጥ ሰው፥ ሲቸግረው ስጡኝን ማን አስተማረው? ለማይሰጥ ሰው፥ ስጡኝ ማለትን ማን አስተማረው? ለማይሰጥ ሰው፥ ስጡኝን ማን አስተማረው።

ለምላጭ የሰጡት ገላ አያምም።

ለምሽት መብራት፤ ለመከራ ጊዛ ብልኀት። ለምሽት መብራት፤ ለሥራ ብልኀት።

ለምን ላለው፥ ፈጣሪ አለው፤ ጠጅ ለላለው፥ ውሃ አለው። ለምን ሰርግ ይኼዳል? ሰርግ አለ፥ በቤቱ።

ለምን ተክዤ? አምላክን ይዤ።

ለምን ያለው ስልቻውን፤ ጫን ያለው ኮርቻውን። (ያለው ~ ላለው) ለምን ያለው ስልቻውን፤ ጫን ያለው ኮርቻውን አያጣም።

ለምን ጊዛው ነቀዝሽ።

ለምኖ ለማኝ፥ ቆቤን ቀማኝ። ለምክንያት ምክንያት አለው። ለምክንያት ድመት ሞተች።

ለሞተ አህያ ሰርድ ቢሰጡት፤ ምን ይጠቅማል? ለሞት የለውም መድኀኒት።

ለሞኝ ንገረው፥ ምን ይሰማ ብዬ? ለብልኅ ንገረው ምን ይሳተው ብዬ? ለሞኝ፥ እሳትና ውሃ ቀለብ አይመስለውም።

ለሞኝ ከሣቁለት፤ ለቅ዗ን ከሮጡለት። (ለቅ዗ን ~ ለውሻ) ለሞኝ ጉድ጑ድ አያሳዩትም፥ ቤት ነው፥ ብል ይገባበታል። ለሞፈር ቆራጭ፥ ዕርፍ አይታየውም በግላጭ።

ለሞኝ፥ ሠኔ በጋው፥ መስከረም ክረምቱ።

ለሥልጣን ቢመነኰስ፥ ተያ዗ ሲደንስ።

ለሥሡ ፍትፍት አሳይቶ፥ እበት ማጉረሡ። (ማጉረሡ ~ ያጎርሧል) ለሥራ አልደረሱ፤ ከመብሉ አልታገሡ።

ለሥራ ወንድ፤ ለሴት ሆድ።

ለረጅም መንገድ አትሩጥበት፤ ለረጅም ነገር አትቸኩልበት። ለረጅም ሰው፥ ልብ እና ልብስ ያጥረዋል።

ለራሱ ሲቆርስ አያሳንስ። (አያሳንስ ~ አያሳንሱ) ለራሱ አብድ ይሮጣል፥ አትርሳኝ ብል ተከትልታል። ለራሱ አያውቅ ነዳይ፥ ቅቤ ለመነ ለአዋይ።

ለራሱ አያውቅ ጠንቋይ፥ መድኀኒቱ ለአዋይ።

ለራሱ የማይረባ፥ ለላላም አይረባ። (ለላላም ~ ለሰውም) ለራሱ ጥላ፤ ለእግሩ ከለላ።

ለራስ ምታት ጩህበት፤ ለሆድ ቁርጠት ብላበት። ለራስ ሲቆርሱ፥ አያሳንሱ።

ለራስ ቢያወሩ፥ ለቅንቅን (ይ዗ሩ)። ለራስ ከበጁ፥ አይታጡ ደጁ።

ለራስ ያሉት ማር፤ ለባዕድ ያሉት ሽንኩርት።

ለራስ ያሉት ገንፎ አይቀጥን፥ ለላላ ያሉት ገንፎ አይወፍርም። ለራበው ሰው ቆል፤ ለቁልቁለት በቅል።

ለራበው ባድ መሶብ ማቅረብ። ለራት የማይተርፍ ዳረጎት። ለርስት ሴቶች ስን኱ ይሞቱበታል። ለሮጠ አይደለም፥ ለቀደመ እንጂ። ለሸማኔ ማገጃ፤ ስለት ማረጃ።

ለሰለባ የመጣ፥ ልብስ ቢጥሉለት አይመለስ(ም)። ለሰማይ ምሰሶ፤ የለው ለባዕድ ሥር የለው። ለሰበበኛ ቂጥ፥ መረቅ አታብዚበት።

ለሰባቂ ጆሮ(ህን) አትስጠው።

ለሰው ልጅ ሲያበሉ፥ ለውሻ ልጅ ያብሉ። (ሲያበሉ ~ ሳያበሉ) ለሰው ልጅ ከሚያበሉ፥ ለውሻ ልጅ ያብሉ።

ለሰው ልጅ ከማብላት፥ ለውሻ ልጅ ማብላት። ለሰው ሞት አነሰው።

ለሰው ልጅ ዕውቀት፤ ለጦጣ ብልጠት።

ለሰው ሞት አነሰው፥ ውሻውንስ ፈሴ መለሰው አለች ቀበሮ። ለሰው ሰው ነው፥ ልብሱ።

ለሰው ቢነግሩት ለሰው።

ለሰው ቢናገሩ፥ መልሶ ለሰው፥ ጫር ጫር አድርጌ አፈር ላልብሰው። ለሰው ብል መሞት አምላክነት ያሻል።

ለሰው ብል ሲያማ፥ ለእኔ ብለህ ስማ።

ለሰው ብትል ትጠፋለህ፤ ለእግዛር ብትል ትለማለህ። ለሰው እንግዳ፤ ለአገሩ ባዳ።

ለሰው ከበሬታው ሰው፤ ለወጥ ማጣፈጫው ጨው። ለሰው የማይል ሰው፥ ሞት(ም) ሲያንሰው።

ለሰው ያስታውቅ፤ ለራሱ አያውቅ። ለሰው ጠላቱ፤ ይወጣል ከቤቱ። ለሰይጣን፥ አትስጠው ሥልጣን። ለሰይጣን እን኱ን ወዳጅ አለው።

ለሰጭም አያንሰው፤ ለበዪም አይደርሰው።

ለሴት ልጅ እስከ አርባ ቀን ሞቷን፥ ከዙያ ወዱያ ሀብቷን።

ለሴት ምሥጢር መንገር፤ በወንፊት ውሃ መቅዳት። (መንገር ~ ማውራት) ለሴት ምክር አይገባትም።

ለሴት ምክር አይገባትም፥ መከራ አያስተምራትም። ለሴት ብርቱ፤ ወንድ መድኀኒቱ።

ለሴት ደላ፤ ለአህያ ዳውላ።

ለሴት ጠላ፤ ለፈረስ ቆላ (አይረባውም)። ለሴትና ለአህያ፥ አይነፍጉም ደላ። ለሴትና ለጉም አይ዗ነጉም።

ለስሟ መጠሪያ፥ ቁና ሰፋች። (መጠሪያ ~ መጥሪያ)

ለሹመት ካልመከሩለት፤ ለጥርስ ካልነከሩለት። (ካልነከሩለት ~ ካልከደኑለት) ለሹመት ያደለው፥ የለማኝ አለቃ ይሆናል።

ለሺ ወፍ፥ አንድ ጉሉንጉፍ። ለሺ ፍልጥ፥ ማሰሪያው ልጥ።

ለሽማግላ የሚያስተምር በውሃ ላይ ይጽፋል፥ ለሕፃን የሚያስተምር በድንጋይ ላይ ይጽፋል።

ለቀለብላባ አማት፥ ሢሶ በትር አላት።

ለቀላል (ሰው) ምሥጢር፤ መንገር በቀዳዳ አቁማዳ ጤፍ መቋጠር። ለቀማኛ የለውም እጅ፤ ለበቅል የለውም ልጅ።

ለቀበጠች አማት፥ ሢሶ በትር አላት። ለቀባሪው አረዳት።

ለቀን ቀጠሮ፤ ለሴት ወይዘሮ።

ለቀንዳም በሬ ቤት አትከልክለው፥ ቀንደ ይከለክለዋል። (ይከለክለዋል ~ ይከልክለው)

ለቀጣፊ ይደልዎ ጥፊ፤ ለቀልቃላ ይደልዎ ደላ፤ ለመናጢ ይደልዎ ቡጢ። ለቁንጫ፥ ለምድ ያወጣል።

ለቀጣፊ፥ ሬት ሸንኮሩ ነው። ለቀጣፊ ሬት አይመረው። ለቀጣፊ አደራ ስጠው።

ለቁንጫ መላላጫ።

ለቂጡ ጨርቅ የለው፥ ቆንጆ ያባብላል። ለቅልብልብ አማት፥ ሢሶ በትር አላት። ለቅሶ ሳለ ከቤት፥ ለቅሶ ይኼዳል ጎረቤት። ለቅሶ ሳለ ከቤት፥ ይኼዳል ጎረቤት። ለቅናት፥ የለውም ጥናት።

ለቅ዗ን እግር አንሥተውለት፤ ለውሻ ሮጠውለት። (ሮጠውለት ~ ሸሽተውለት) ለቆመ፥ ሰማይ ቅርቡ ነው።

ለቅ዗ን እግር አንሥተውለት።

ለቆማጣ፥ አንድ ጣት ብርቁ ናት። ለበራ ወለባ፤ ለውሻ ገለባ።

ለበሬ መንጃ፤ ለማሩ መውጊያ፤ ለሸማው መከንጃ። ለበጋ ጥጃ ውስ አነሰው ወይ።

ለበግ ደጋ፤ ለምቾት አልጋ።

ለቡናሽ ቁርስ የለሽ፤ ለነገርሽ ለዚ የለሽ። ለባለጋራህ፥ ብልኅ ኹንበት።

ለባለጌ፥ ገድሉ ውርደቱ።

ለባዕድ የሰጡት ኮሶ፥ ይወጣል ደም ጎርሦ። ለቤቱ ነጭ ሽንኩርት፤ ለውጭ ግን ቀይ ሽንኩርት። ለቤት ሳማ፤ ለውጭ ቄጤማ። (ቀጤማ ~ ቄጤማ) ለቤት ሳንቃ፤ ለነገር ጠበቃ።

ለቤት ሳንቃ፤ ለሰው አለቃ፤ ለነገር ጠበቃ ያስፈልገዋል። ለቤት ባላ፤ ለችግር ነጠላ (ያስፈልገዋል)።

ለቤት ሳንቃ፤ ለሰው አለቃ።

ለብልኅ ንገረው ምን ይስተው ብዬ፤ ለሞኝ ንገረው ምን ይገባው ብዬ። ለብልኅ አይነግሩ፤ ለድመት አያበሩ።

ለብልኅ አይነግሩ፥ ካልጠየቀ በስተቀር።

ለብልኅ አይነግሩ(ም)፤ ለንጉሥ አይመክሩ(ም)። ለብቻው የሮጠ፥ የሚቀድመው የለም።

ለብልኅ አይነግሩ(ም)፤ ለአንበሳ አይመትሩ(ም)።

ለብዙ ጸልት ማሰሪያው አቡነ ዗በሰማያት። ለቦና ጥጃ ውስ አያንሰውም።

ለተማሪ ቆል፤ ለወታደር በቅል። ለተሟጋች መ዗዗ኛ፤ የዳኛ ትእግስተኛ። ለተረታው ያበደረ፥ እሳት ጨመረ። ለተራበ ቂጣ፤ ለተጠማ ዋንጫ። ለተራበ በርገር፤ ላፈቀረ ጠበል።

ለተራበ በግብር፤ ለተበደለ በነገር (ተገኘ)። ለተራበ ግብር፤ ለተበደለ ነገር።

ለተሸሸገ ምግብ፥ የተሸሸገ ሆድ አይጠፋለትም።

ለተሾመ ይመሰክሩለታል፤ ለተሻረ ይመሰክሩበታል። (ይመሰክሩለታል ~ ይሟገቱለታል)

ለተሾመው ይመሰክሩለታል፤ ለተሻረው ይመሰክሩበታል። ለተቀማጭ፥ ሰማይ ቅርቡ ነው።

ለተባባሰው፥ ማጭድ አታውሰው። ለተቸገረ የማያዝን፥ ዕንብርት የለውም።

ለተንኮለኛ ሲሉ ይሰበስባሉ፤ ለቅን ይፈርዳሉ።

ለትኋን ል጑ም ማጉረሥ፤ ለአፈኛ ሰው መመለስ (አይቻልም)። ለቸኮለ ሰው፥ ዋንጫ አስጨብጠው።

ለቸኮለ፥ ዋንጫ አስጨብጠው።

ለችግር የጣፈው፥ ቢነግድ አይተርፈው። (የጣፈው ~ የፈጠረው) ለነገ የማይልን ሰው፥ ጅብ በላው።

ለኀምሳ ጋን፥ አንድ አልል (ይበቃል)። ለሀብት አባት እንጂ፥ አጎት የለውም።